سرطان سینه که با نام سرطان پستان نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان بین خانم‌ها محسوب می‌شود. با آغاز این سرطان سلول‌های غیرطبیعی بدون هیچگونه قاعده خاصی شروع به رشد می‌کنند و در واقع، این سرطان از بافت پستان آغاز می‌شود. متاسفانه گسترش این بیماری در بین خانم‌ها به حدی شایع شده است که امروزه از هر سه خانم مبتلا به سرطان، یک نفر آن‌ها با سرطان پستان درگیر است؛ تاحدیکه می‌توان گفت سرطان پستان پس از سرطان ریه، دومین عامل مرگومیر در خانم‌ها محسوب می‌شود.
مهم‌ترین عاملی که شانس مرگومیر در این بیماری را کاهش می‌دهد، افزایش آگاهی در رابطه با این بیماری است؛ زیرا سرطان پستان هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان آن روند بهتری خواهد داشت و میزان موفقیت درمان افزایش می‌یابد.
آیا این بیماری باعث مرگ می شود؟
سرطان سینه یک بیماری پنهان و خطرناک محسوب می‌شود که اگر به آن توجهی نشود، باعث مرگ فرد خواهد شد.
تومورهای سینه دو گروه خوش‌خیم و بدخیم را شامل می‌شوند. رشد تومورهای هر دوی این گروه‌ها، سریع و زیاد است. البته هستند تومورهایی که در ابتدا خوش‌خیم بوده و به‌مرور زمان به تومورهای بدخیم تبدیل می‌شوند. در تومورهای خوش‌خیم، روند تکثیر غیرطبیعی سلول‌ها در یک مرحله مشخص متوقف می‌شود؛ اما در تومورهای بدخیم، روند تکثیر بدون وقفه ادامه دارد و غیرقابل کنترل است. این تومورها در نهایت به سرطان پستان تبدیل می‌شوند و در صورتی‌که فرد برای درمان آن‌ها اقدام نکند، می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش پیدا کنند و باعث اختلال در کار این قسمت‌ها نیز باشند. در نهایت، این تومورهای بدخیم با درگیر ساختن اعضای حیاتی بدن می‌توانند باعث مرگ فرد باشند.
در نتیجه، زمان تشخیص این تومورها در روند بهبودی و درمان بسیار موثر است؛ تاحدیکه اگر این بیماری در مراحل ابتدایی (مرحله ۱ و ۲) تشخیص داده شود، امکان حفظ عضو، درمان و بهبودی کامل و حتی حفظ طول عمر طبیعی برای فرد افزایش می‌یابد. اما در صورتی‌که این بیماری در گریدهای ۳ و ۴ و در واقع در مراحل پیشرفته تشخیص داده شود، تنها امکان کنترل سرطان پستان وجود خواهد داشت.
به‌همین دلیل توصیه می‌شود که هرگونه تغییر غیرعادی در پستان بررسی شود؛ زیرا معمولا سرطان پستان زمانی خود را نشان می‌دهد که به سایر نواحی بدن گسترش پیدا کرده است و همین مسئله منجر به کاهش عمر بیماران و حتی در برخی موارد باعث مرگ می‌شود.
علائم سرطان سینه
همانطور که گفته شد، تشخیص ابتدایی سرطان سینه در روند بهبودی و درمان بسیار موثر است. به‌همین دلیل توصیه می‌شود در صورت مشاهده هر یک از عوامل زیر با پزشک متخصص مشورت کنید:
- بروز توده در بافت سینه و احساس وجود توده
- غیرقرینه بودن سینه‌ها و تغییر سایز سینه
- ترشح یا خونریزی از نوک سینه‌ها
- ایجاد گودی در اطراف سینه
- تغییرات پوست و یا نوک سینه مانند پوسته‌پوسته شدن نواحی اطراف سینه
- بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل
- بروز خال و یا جوش‌های پوستی روی سینه و یا نوک سینه‌ها
- احساس خستگی مفرط
- سرفه‌های مداوم و طولانی و گرفتگی صدا
- عدم توانایی کنترل مثانه
- بروز کمردردهای ناگهانی
- احساس درد در سینه و زیربغل غیر از دردهای سیکل ماهانه
تمامی این علائم بایکدیگر و یا به‌تنهایی می‌توانند یکی از علائم نشان‌دهنده سرطان پستان باشند. گرچه بیشتر توده‌های سینه سرطانی نیستند؛ اما برای اطمینان بیشتر بهتر است فرد در صورت مشاهده توده در سینه برای معاینه به پزشک مراجعه کند. معمولا ماموگرافی و سونوگرافی رایج‌ترین و قابل اعتمادترین تکنیک‌هایی هستند که برای تشخیص توده‌های سرطانی سینه به‌کار می‌روند. غربالگری منظم نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا می‌تواند خطرات ابتلابه سرطان سینه را تاحد زیادی کاهش دهد.
شاید جالب باشد بدانید که به ازای گذشت هر ده سال از عمر خانم‌ها، خطر ابتلابه سرطان پستان تا دو برابر افزایش می‌یابد. به‌همین علت، بیشترین موارد ابتلای سرطان سینه معمولا در خانم‌های چهل تا پنجاه ساله دیده می‌شود؛ که البته در کشور ایران سن شیوع بیماری سرطان سینه به سنین پایین‌تر نیز گسترش یافته است.
علل ابتلا به سرطان سینه
گرچه علت دقیق سرطان پستان هنوز ناشناخته است، اما برخی علل و عوامل هستند که می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
عوامل و علل ابتلا به سرطان سینه عبارتند از:
- افزایش سن: خطر ابتلا به سرطان سینه با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد.
- ژنتیک: غالبا خانم‌هایی که دارای جهش خاصی در ژن‌های BRCA1 و BRCA2 هستند، بیشتر احتمال دارد که به سرطان سینه مبتلا شوند. علاوه‌بر آن، جهش ژن TP53 نیز می‌تواند خطر ابتلابه سرطان پستان را افزایش دهد. در این‌صورت اگر یکی از خویشاوندان نزدیک فرد به سرطان سینه مبتلا شده باشد یا هم‌اکنون به آن مبتلا باشد، احتمال ابتلا در فرد افزایش می‌یابد. به‌همین دلیل معمولا به افرادی که سابقه خانوادگی سرطان پستان، لوله فالوپ، تخمدان یا سرطان صفاقی دارند، توصیه می‌شود آزمایش‌های ژنتیکی را برای این منظور انجام دهند.
- سابقه سرطان سینه: احتمال ابتلا به سرطان سینه در خانم‌هایی که قبلا به این بیماری مبتلا شده‌اند و یا سابقه بروز توده‌های پستانی دارند، بیشتر از خانم‌هایی است که این سوابق را ندارند. علاوه‌بر آن، ابتلا به برخی انواع توده‌های غیرسرطانی، مانند هایپرپلازی یا سرطان لوبولار در محل، احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
- بافت متراکم سینه: معمولا سینه‌هایی که تراکم بیشتری دارند، بیشتر با توده‌های سرطانی درگیر می‌شوند.
- قرار گرفتن در معرض استروژن: معمولا آن‌دسته از خانم‌هایی که عادت ماهیانه‌شان زودتر شروع شده است، مدت زمان طولانی‌تری در معرض استروژن قرار می‌گیرند. خانم‌هایی که دیرتر از زمان طبیعی یائسه می‌شوند نیز، مدت زمانی بیشتری در معرض با استروژن بوده‌اند و به‌همین دلیل این افراد بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار می‌گیرند.
- افزایش وزن: آن‌دسته از خانم‌هایی که بعد از یائسگی دچار چاقی می‌شوند و یا خانم‌هایی که به هر دلیلی، به اضافه وزن دچار می‌شوند، سطح استروژنشان افزایش می‌یابد و به‌همین دلیل احتمال ابتلا به سرطان سینه در این افراد نیز بیشتر است. مصرف قند زیاد نیز ممکن است روی افزایش سطح استروژن تاثیرگذار باشد.
- نوشیدن الکل: مصرف بیش‌از اندازه الکل می‌تواند روی ابتلای فرد به سرطان سینه بسیار موثر باشد. طبق تحقیقات، خانم‌هایی که الکل مصرف می‌کنند، بیشتر از سایر خانم‌ها در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.
- پرتو درمانی: انجام روش‌های پرتو درمانی برای درمان و بهبود سایر سرطان‌ها نیز، ممکن است باعث افزایش خطر ابتلای فرد به سرطان سینه در مراحل بعدی زندگی شود.
سایر علل ابتلا به سرطان سینه را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- نازایی
- زایمان در سن بالای ۳۵ سال
- رژیم غذایی نامناسب و مصرف چربی زیاد
- تابش اشعه یونیزان
- مصرف داروهای هورمونی در دوران یائسگی
- فرزند نداشتن و شیر ندادن (تغذیه کودک با شیر مادر می‌تواند باعث افت استروژن شده و در این‌صورت خطر ابتلا به سرطان سینه کاهش می‌یابد.)
درمان سرطان سینه
درمان سرطان پستان یا همان سرطان سینه، در افراد مبتلا به این بیماری، متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. به‌عنوان مثال، نوع سرطان و مرحله آن روی درمان و بهبود بسیار موثر است و همانطور که گفته شد، اگر سرطان سینه در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، درمان موفقیت‌آمیزتر خواهد بود. حساسیت فرد به هورمون‌ها، سن، سلامت عمومی و حتی ترجیحات فرد بیمار از دیگر عواملی هستند که روی درمان افراد مبتلا به این بیماری تاثیرگذارند.
در حالت کلی، می‌توان گفت درمان سرطان پستان یا سرطان سینه گزینه‌های مختلفی را شامل می‌شود؛ که این گزینه‌ها عبارتند از:
- عمل جراحی
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- هورمون درمانی
- درمان بیولوژیکی یا دارو درمانی هدفمند (تارگت تراپی)
نتیجه‌گیری
گرچه سرطان سینه یک سرطان پنهان، خطرناک و کشنده است اما با پیشگیری و یا تشخیص زودهنگام آن، می‌توان درمان موفقیت‌آمیزی داشت. درمان سرطان سینه و یا سایر سرطان‌ها، اغلب عوارض جانبی بسیار و در برخی موارد، عوارض جانبی جدی را به‌همراه دارد. به‌همین دلیل، توصیه می‌شود که فرد برای انتخاب یک درمان، در رابطه با عوارض جانبی و خطرات احتمالی آن اطلاع پیدا کرده و با پزشک خود مشورت کند. همانطورکه در طول این مقاله گفته شد، احتمال بهبود و درمان سرطان سینه به مرحله بیماری وابسته است و تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند در این راستا بسیار تاثیرگذار باشد. برای این منظور نیز، معاینه و غربالگری منظم می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کند.
