سرطان کلیه نوعی سرطان است که به طور غیرقابل کنترل و تهاجمی تکثیر شده و مانع از انجام عملکرد طبیعی کلیه میشود. با تکثیر سلولهای سرطانی، توده‌هایی در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند. خوشبختانه با شناخت زودهنگام این سرطان می‌توان تا حد زیادی به بهبود آن امیدوار شد. امروزه به لطف پیشرفت در تشخیص و درمان به موقع، سرطان جزء بیماری‌های قابل درمان است. جراحی یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان سرطان است. برداشتن ناحیه سرطانی درمان اصلی بسیاری از سرطان‌ها است. در این بخش همراه باشید تا در خصوص سرطان کلیه توضیح دهیم.
در این مقاله می خوانید :
سرطان کلیه چیست؟
سرطان کلیه از کلیه‌ها شروع میشود که هر کدام به اندازه یک مشت و لوبیا شکل هستند. کلیه‌ها در پشت اندام‌های شکمی شما قرار دارند، یکی در هر طرف ستون فقرات. شایع‌ترین نوع سرطان کلیه در بزرگسالان، کارسینوم سلول کلیه است که ۹۰ درصد تومور‌های سرطانی را تشکیل می‌دهد. سایر انواع کمتر شایع سرطان کلیه نیز ممکن است ایجاد شود. شایع‌ترین نوع سرطان کلیه در کودکان خردسال تومور ویلمز است. در بسیاری از موارد، سرطان کلیه در مراحل اولیه زمانی که تومور‌ها کوچک و محدود به کلیه‌ها هستند، تشخیص داده میشود و درمان آنها را آسان‌تر می‌کند.
آناتومی کلیه
کلیه ها دو اندام لوبیایی شکل هستند که هر کدام به اندازه مشت شخص هستند. آنها در پشت اندام های شکمی و یک کلیه در هر طرف ستون فقرات قرار دارد. وظیفه اصلی کلیه ها فیلتر کردن خون است. سرطان کلیه سرطانی است که از کلیه شروع می شود. سرطان کلیه اغلب در مراحل اولیه، هنگامی که سرطان کوچک و محدود به کلیه است، کشف می شود.
علائم سرطان کلیه
کنسر کلیه معمولاً در مراحل اولیه خود علائم و نشانه‌هایی ندارد. اما به‌مرور ممکن است علائم و نشانه‌هایی ایجاد شود، از جمله:
- خون در ادرار، که ممکن است به رنگ صورتی ، قرمز یا تیره رنگ باشد.
- دردی در پشت یا پهلو که از بین نمی‌رود.
- ازدست‌دادن اشتها
- کاهش وزن بدون دلیل
- خستگی
- تب
اگر علائم و نشانه های مداومی دارید که شما را نگران می کند از پزشک خود مشورت بگیرید.
علل ایجاد سرطان کلیه
به طور دقیق مشخص نیست که چه عواملی باعث بروز بیشتر سرطان‌های کلیه میشود. سرطان کلیه از آنجایی شروع می شود که در DNA برخی سلول های کلیه تغییراتی (جهش) ایجاد می شود. این تغییرات باعث می شود که سلولها با سرعت غیرطبیعی رشد کرده و تقسیم شوند. این سلولهای غیر طبیعی تجمع یافته توموری را تشکیل می دهند که می تواند کلیه را فرابگیرند. بعضی از سلول ها می توانند شکسته شده و سرطان را به قسمت های دوردست بدن گسترش (متاستاز) دهند.
عوامل خطر
عواملی که می توانند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند عبارتند از:
- سن بالا
- سیگار کشیدن
- چاقی
- فشار خون بالا
- درمان نارسایی کلیه افرادی که برای درمان نارسایی مزمن کلیه دیالیز طولانی‌مدت می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه هستند.
- سندرم های خاص ارثی مانند کسانی که به بیماری فون هیپل-لیندو، سندرم بیرت هاگ-دوب، کمپلکس توبروز اسکلروز ، سرطان سلول کلیوی پاپیلاری ارثی یا سرطان خانوادگی کلیه مبتلا هستند.
- سابقه خانوادگی سرطان کلیه اگر اعضای نزدیک خانواده به این بیماری مبتلا شده باشند، خطر این سرطان بیشتر است.
همچنین بخوانید: آیا سرطان کلیه ارثی است؟
راه‌های تشخیص
آزمایش‌ها و روش‌هایی که برای تشخیص سرطان کلیه استفاده میشود شامل موارد زیر است:
آزمایش خون و ادرار
آزمایش خون و ادرار شما ممکن است به پزشک سرنخی درباره علت ایجاد علائم و نشانه‌های شما بدهد.
آزمایش‌ها تصویربرداری
آزمایشات تصویربرداری به پزشک شما امکان می‌دهد تومور کلیه یا ناهنجاری را تجسم کند. آزمایشات تصویربرداری ممکن است شامل سونوگرافی، اشعه ایکس، CT یا MRI باشد.
بایوپسی (نمونه برداری از بافت کلیه)
در برخی شرایط، پزشک ممکن است روشی را برای برداشتن نمونه کوچکی از سلولها (نمونه‌برداری) از یک منطقه مشکوک از کلیه شما توصیه کند. این نمونه در آزمایشگاه آزمایش میشود تا علائم سرطان بررسی شود. این روش همیشه لازم نیست.
مرحله بندی سرطان کلیه
هنگامی که پزشک شما ضایعه کلیه را شناسایی کرد که ممکن است کنسر کلیه باشد، گام بعدی تعیین میزان (مرحله) سرطان است. آزمایشات مرحله‌ای برای سرطان کلیه ممکن است شامل سی‌تی‌اسکن اضافی یا سایر آزمایشات تصویربرداری باشد که پزشک احساس می‌کند مناسب است.
مراحل کنسر کلیه از یک تا چهار متغیر است و عدد کوچکتر نشان دهنده سرطان محدود به کلیه است. در مرحله چهارم، سرطان پیشرفته در نظر گرفته میشود و ممکن است به غدد لنفاوی یا سایر مناطق بدن گسترش یابد.
| مراحل | شرح |
|---|---|
| مرحله اول | قطر تومور می تواند حداکثر ۷ سانتی متر باشد. سرطان فقط در یک کلیه و کاملا محدود به بافت آن است. |
| مرحله دوم | قطر تومور بیش از ۷ سانتی متر است، اما هنوز در کلیه محدود می شود. |
| مرحله سوم | تومور از کلیه به بافت اطراف گسترش یافته و ممکن است به غدد لنفاوی مجاور نیز گسترش یافته باشد. |
| مرحله چهارم | سرطان در خارج از کلیه، به غدد لنفاوی متعدد یا به قسمت های دوردست بدن، مانند استخوان ها، کبد یا ریه ها گسترش یافته است. |
درمان سرطان کلیه
درمان این سرطان معمولاً با جراحی برای برداشتن سرطان آغاز میشود. برای سرطان‌های محدود شده در کلیه، این تنها درمان موردنیاز است. اگر سرطان فراتر از کلیه گسترش‌یافته باشد، ممکن است درمان‌های اضافی توصیه شود.
بهترین روش ممکن است به عوامل مختلفی از جمله سلامت عمومی، نوع این سرطان، گسترش سرطان و ترجیحات شما برای درمان بستگی داشته باشد.
در بیشتر سرطان های کلیه، جراحی درمان اولیه است. هدف از جراحی برداشتن سرطان با حفظ عملکرد طبیعی کلیه (در صورت امکان) است. عملیات مورد استفاده در درمان سرطان کلیه شامل موارد زیر است:
نفر کتومی (برداشتن کلیه مبتلا)
نفرکتومی کامل (رادیکال) شامل برداشتن کل کلیه، حاشیه‌ای از بافت سالم و گهگاه بافت‌های اضافی مجاور مانند غدد لنفاوی، غده فوق کلیه یا سایر ساختارها است.
جراح ممکن است نفر کت و می را از طریق یک برش در شکم یا پهلو (نفرکتومی باز) یا از طریق یک سری برش کوچک در شکم (نفرکتومی لاپاراسکوپی یا لاپاراسکوپی با کمک رباتیک) انجام دهد.
نفرکتومی جزئی (برداشتن تومور از کلیه)
جراح سرطان و مقدار کمی از بافت سالم اطراف تومور را به‌جای برداشتن کل کلیه، جدا می‌کند. این می‌تواند به‌صورت یک جراحی باز، یا به روش لاپاروسکوپی یا با کمک رباتیک انجام شود.
جراحی نفروکتومی جزئی یک روش معمول برای سرطان‌های کوچک کلیه است و اگر فقط یک کلیه داشته باشید تنها گزینه می‌باشد. معمولاً و در صورت امکان، برای حفظ عملکرد کلیه و کاهش خطر عوارض بعدی، مانند بیماری کلیه و نیاز به دیالیز، جراحی نفر و کت و می جزئی به نفر و کت و می کامل ترجیح داده میشود.
نکته مهم: نوع جراحی که پزشک پیشنهاد می‌کند، بر اساس سرطان و مرحله آن و همچنین سلامت کلی فرد خواهد بود.
درمان‌های غیر جراحی
سرطان‌های کوچک کلیه گاهی اوقات با استفاده از درمان‌های غیر جراحی مانند گرما و سرما از بین می‌روند. این روش‌ها ممکن است در شرایط خاص مانند افرادی که مشکلات سلامتی دیگری دارند، که جراحی را برایشان خطرناک می‌کند، یک گزینه باشد. گزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمان یخ زدگی سلول های سرطانی (انجماد)
- در حین انجماد، یک سوزن توخالی مخصوص از طریق پوست و با استفاده از سونوگرافی یا راهنمای تصویری دیگر به داخل تومور کلیه وارد میشود. از گاز سرد موجود در سوزن برای انجماد سلولهای سرطانی استفاده میشود.
- درمان گرمایش سلولهای سرطانی (فرسایش فرکانس رادیویی)
- در طی فرسایش فرکانس رادیویی، یک پروب مخصوص با استفاده از راهنمای سونوگرافی یا تصویربرداری دیگر، از طریق پوست به تومور کلیه وارد میشود. جریان الکتریکی از طریق سوزن وارد سلولهای سرطانی شده و باعث گرم‌شدن یا سوختن سلولها میشود.
درمان های سرطان پیشرفته و عودکننده کلیه
سرطان کلیه که پس از درمان دوباره برمی‌گردد و این سرطان که به سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند، قابل‌درمان نیست. درمان‌ها ممکن است به کنترل سرطان کمک کنند. در این شرایط، درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
جراحی برای حذف هرچه بیشتر سرطان
اگر تومور نتواند به طور کامل در حین عمل برداشته شود، جراحان ممکن است تلاش کنند تا حد ممکن سرطان را از بین ببرند. همچنین ممکن است از جراحی برای ازبین‌بردن سرطانی که به ناحیه دیگری از بدن گسترش‌یافته استفاده شود.
درمان هدفمند (تارگت تراپی)
درمان‌های دارویی هدفمند(تارگت تراپی) روی ناهنجاری‌های خاص موجود در سلول های سرطانی متمرکز هستند. با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، درمان‌های دارویی هدفمند می‌توانند سلول های سرطانی را از بین ببرند. پزشک شما ممکن است آزمایش سلولهای سرطانی را برای بررسی موثرترین داروهای مورد نظر توصیه کند.
ایمونوتراپی
ایمنی درمانی از سیستم ایمنی بدن شما برای مقابله با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن شما که علیه بیماری مبارزه می‌کند ممکن است به سرطان شما حمله نکند، زیرا سلولهای سرطانی پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که به آنها کمک می‌کند از سلولهای سیستم ایمنی بدن پنهان شوند. ایمنی درمانی یا ایمونو تراپی با تداخل در این روند کار می‌کند.
پرتو درمانی
در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی ناشی از منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون برای ازبین‌بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. پرتودرمانی گاهی اوقات برای کنترل یا کاهش علائم این سرطان را که به مناطق دیگر بدن مانند استخوان‌ها و مغز گسترش‌یافته است، استفاده میشود.
آزمایش‌های بالینی
آزمایشات بالینی مطالعات تحقیقی است که این فرصت را می‌دهد تا جدیدترین نوآوری‌ها را در درمان این سرطان را امتحان شوند. برخی از آزمایشات بالینی ایمنی و اثربخشی درمان‌های بالقوه را ارزیابی می‌کنند. سایر آزمایشات بالینی سعی در یافتن راه‌های جدید برای پیشگیری یا تشخیص بیماری دارند. اگر می‌خواهید یک آزمایش بالینی را امتحان کنید، درباره مزایا و خطرات آن با پزشک خود صحبت کنید.
راه های جلوگیری و یا کاهش احتمال ایجاد سرطان کلیه
برداشتن گام‌هایی برای بهبود سلامتی ممکن است به کاهش خطر ابتلا به این سرطان کمک کند. برای کاهش خطر، سعی کنید:
- سیگار کشیدن را ترک کنید.
- وزن سالم داشته باشید. برای حفظ وزن سالم تلاش کنید. اگر اضافه‌وزن یا چاقی دارید، تعداد کالری مصرفی خود را در روز کاهش دهید و سعی کنید در بیشتر روزهای هفته از نظر جسمی تحرک داشته باشید.
- فشار خون بالا را کنترل کنید. در جلسه بعدی خود از پزشک بخواهید فشار خون شما را بررسی کند. اگر فشار خون شما بالا است، می توانید در مورد گزینه های کاهش آن صحبت کنید.
- ایجاد سبک زندگی سالم مانند ورزش، کاهش وزن و تغییر رژیم غذایی می‌تواند به شما کمک کند. ممکن است برخی از افراد برای کاهش فشارخون خود نیاز به مصرف دارو داشته باشند.
