سرطان سینه یا پستان یک بیماری ناهمگن است که از لحاظ ظاهری، خصوصیات مولکولی، رفتار و پاسخ به درمان متنوع است. از مهمترین فاکتورهای ذکر شده در روند تشخیص و درمان سرطان پستان، درجه بافت شناسی و مرحله پیشرفت بیماری است. درجه بندی سرطان سینه، توصیفی از نحوه بهنظررسیدن سلولهای سرطانی در مقایسه با سلولهای طبیعی است. مرحله بندی در خصوص پیشرفت بیماری توضیح میدهد. در این مقاله توضیح کاملی از انواع مرحله بندی و درجهبندی سرطان سینه در اختیارتان قرار دادهایم. با ما همراه باشید.
در این مقاله می خوانید :
درجه بندی سرطان سینه بر چه اساسی انجام میشود؟
درجه سرطان سینه تهاجمی و خطرناک بودن سرطان را تعیین میکند. به لطف این نتایج، تیم پزشکی قادر خواهد بود یک پروتکل درمانی مناسب ایجاد کند، اما همچنین تکامل تومور را در مواجهه با درمان پیشبینی کند. برای آگاهی از درجهبندی سرطان سینه، پزشک نمونهای از تومور را در زیر میکروسکوپ با استفاده از بافت بیوپسی یا بافت بعد از جراحی سرطان پستان، مشاهده و بررسی میکند. همچنین ویژگیهای خاص سلولهای سرطانی را بررسی میکند تا به سرطان سینه درجهای از ۱ تا ۳ بدهد.
انواع درجه سرطان سینه
نکته مهمی که در شناسایی تومورهای سینه نقش دارد، ماهیت بافت سرطانی است. تفاوت بافت تومور با بافت طبیعی چقدر است؟ تغییرات چقدر بدخیم هستند؟ این با درجهبندی هیستوپاتولوژیک، بررسی میکروسکوپی بافت برداشته شده در طول بیوپسی یا در حین عمل فراهم میشود. درجه تمایز به عنوان یک ویژگی طبقهبندی عمل میکند – یعنی میزان تفاوت سلولهای مشکوک با سلولهای سالم. در مورد درجه بندی، چهار سطح وجود دارد:
- G1 – به خوبی تمایز داده شده (کمتر بدخیم)
- G2 – دارای تمایز متوسط
- G3 – تمایز ضعیفی دارد
- G4 – تمایز نیافته (بسیار بدخیم)
سلولهای سالم و تمایز یافته میتوانند وظایف معمول بافت مربوطه را به خوبی انجام دهند. این اغلب دیگر در مورد سلولهای سرطانی صدق نمیکند. هر چه سلول تومور شباهت کمتری به بافت طبیعی داشته باشد، بدخیمتر است. تومورهای تهاجمی میتوانند سریعتر رشد کنند، سریعتر متاستاز بدهند یا سریعتر عود کنند.
دانستن درجه سرطان پستان به تیم مراقبتهای پزشکی شما نشان میدهد که سرطان در چه سرعت ممکن رشد میکند و احتمال شیوع آن چیست. این موضوع به آنها کمک میکند تا درمان شما را برنامهریزی کنند. این درجه همچنین کمک میکند تا نحوه واکنش سرطان به درمان را پیشبینی کنند.
همچنین بخوانید: آیا سرطان سینه ارثی است؟
مرحله بندی سرطان سینه
هنگامی که سرطان سینه تشخیص داده میشود، تیم پزشکی تلاش میکند تا دریابد که آیا سرطان قبلاً گسترشیافته است یا خیر و اگر چنین است، به کجا رسیده است. این فرایند مرحله بندی نامیده میشود. برای تعیین شدت بیماری و بهترین گزینه های درمانی استفاده میشود. مرحله بندی همچنین برای تعیین میزان بقا استفاده میشود.
سرطان پستان اولیه در مرحله ۰ (سرطان درجا) است. مرحله بندی از مرحله I (1) تا مرحله IV (4) متغیر است. هرچه این تعداد کمتر باشد، سرطان کمتر گسترشیافته است. تعداد بالاتر – مانند مرحله IV – به این معنی است که سرطان قبلاً به طور گسترده گسترشیافته است. در هر مرحله، حروف الفبای صعودی یک مرحله پیشرونده را نشان می دهد.
مرحله چگونه تعیین میشود؟
سرطان پستان معمولاً بر اساس طبقهبندی TNM مرحله بندی میشود. TNM مخفف عبارت انگلیسی tumor, nodes, metastasis است.
معنای T در مرحله بندی سرطان سینه
T بزرگ در ترکیب با اعداد ۰ تا ۴ اندازه تومور اولیه و در صورت لزوم گسترش آن به پوست یا دیواره قفسه سینه را توصیف میکند. هر چه این عدد بیشتر باشد، تومور بزرگتر و/یا بیشتر به بافت همسایه نفوذ کرده است.
TX: اطلاعات کافی برای طبقهبندی تومور اولیه وجود ندارد.
T0: هیچ نشانهای از تومور اولیه وجود ندارد.
T1: بزرگترین ابعاد تومور بیش از ۲ سانتی متر نیست
– T1a: تومور > 0.1 سانتی متر و < 0.5 سانتی متر
– T1b: تومور > 0.5 سانتی متر و <1 سانتی متر
– T1c: تومور > 1 سانتی متر و <2 سانتی متر
T2: بزرگترین ابعاد تومور بیش از ۲ سانتی متر، اما بیش از ۵ سانتی متر نیست
T3: بزرگترین ابعاد تومور بیش از ۵ سانتی متر
T4:
– T4a: گسترش به دیواره قفسه سینه
– T4b: ادم پوست، زخم پوست پستان
– T4c: T4a و T4b به طور همزمان
– T4d: سرطان سینه التهابی
معنای N در مرحله بندی سرطان سینه
N به دنبال اعداد ۰ تا ۳ نشان می دهد که آیا سرطان به غدد لنفاوی نزدیک سینه گسترشیافته است یا خیر و اگر چنین است، چند غدد لنفاوی تحت تأثیر قرار گرفته اند یا خیر.
NX: هیچ اظهارنظری در مورد درگیری غدد لنفاوی ممکن نیست
N0: هیچ نشانهای از درگیری غدد لنفاوی مجاور وجود ندارد
N1: بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان درگیری ۱ تا ۳ غدد لنفاوی زیر بغل و/یا درگیری جزئی غدد لنفاوی در پستان (در ناحیه جناغ) را نشان داد.
N2: درگیری ۴ تا ۹ غدد لنفاوی زیر بغل یا غدد لنفاوی در پستان
N2a: درگیری ۴ تا ۹ غدد لنفاوی زیر بغل، از جمله درگیری بیش از ۲ میلی متر
N2b: عفونت یک یا چند غدد لنفاوی در سینه، همراه با افزایش اندازه
N3: آلودگی به شرح زیر:
N3a: اگر یکی از دو ویژگی زیر وجود داشته باشد:
- درگیری حداقل ده غدد لنفاوی زیر بغل، از جمله درگیری بیش از ۲ میلی متر
- درگیری غدد لنفاوی
- زیر استخوان ترقوه، از جمله درگیری بیش از ۲ میلی متر
N3b: درگیری حداقل یک غدد لنفاوی زیر بغل با درگیری بیش از ۲ میلی متر و افزایش اندازه غدد لنفاوی پستان مرتبط با سرطان. یا درگیری حداقل چهار غدد لنفاوی زیر بغل (شامل درگیری بیش از ۲ میلی متر) و مقادیر کمی سلول های تومور در غدد لنفاوی، که با بررسی نمونه های بافت از غدد لنفاوی نگهبان اثبات شده است.
N3c: درگیری غدد لنفاوی بالای ترقوه، از جمله درگیری بیش از ۲ میلی متر
معنای M در مرحله بندی سرطان سینه
M به دنبال اعداد ۰ یا ۱ نشان می دهد که آیا متاستازهای دور وجود دارد – به عنوان مثال در ریهها، کبد یا استخوانها.
MX: متاستازهای دور قابل ارزیابی نیستند.
M0: متاستاز دور وجود ندارد.
M1: متاستازهای دور (معمولاً در استخوانها، ریهها، مغز یا کبد)
از آنجایی که تعداد بسیار زیادی از عوامل در مرحله بندی سرطان سینه در نظر گرفته میشود، نمیتوان تمام ترکیباتی را که در مراحل فردی ممکن است توصیف کرد.
تفاوت درجه بندی و مرحله سرطان سینه
درجه سرطان با مرحله سرطان متفاوت است. مراقب باشید که درجه را با مرحله اشتباه نکنید که معمولاً بهصورت عددی از ۰ تا ۴ بیان میشود که اغلب از اعداد رومی I ، II ، III ، IV استفاده میشود. مرحله بر اساس اندازه و میزان گسترش یا عدم گسترش آن و محل آن در پستان تقسیمبندی میشود.
همچنین بخوانید: انواع سرطان سینه در زنان و مردان
درجه بندی و مرحله بندی سرطان سینه چگونه بر گزینه های درمانی تأثیر می گذارد؟
در گذشته، تمام سرطانهای سینه به طور مشابه درمان میشدند. امروزه میدانیم که سرطان سینه یک بیماری بسیار متنوع است. تومورها خواص متفاوتی دارند. دانستن این امر پزشکان را قادر میسازد تا درمان بسیار هدفمندتری را ارائه دهند.
بسته به نوع، شدت و وسعت تومور، درمانهای مختلفی مانند جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا درمانهای هدفمند برای سرطان سینه منطقی است. همچنین جمعآوری اطلاعات دقیق در مورد سرطان سینه به منظور ارزیابی موفقیت درمان یا تغییر استراتژی در صورت عدم موفقیت درمان یا بازگشت سرطان بسیار مهم است.
طبقهبندی به انواع و مراحل تومور همچنین پزشکان را قادر میسازد تا پیش آگهی تقریبی برای سیر بیماری داشته باشند. بسته به نوع سلولهای سرطانی، وسعت تومور و وجود متاستازها، آنها میتوانند میزان تهاجمی بودن سرطان و احتمال پاسخ به یک درمان خاص را تخمین بزنند.
تیم درمانی در هنگام تصمیمگیری در مورد اینکه کدام روش درمانی را ارائه دهند، ابتدا درجه سرطان را در نظر میگیرند. اگر بیمار سرطان پستان درجه ۳ داشته باشد، احتمالاً شیمی درمانی به بیمار پیشنهاد میشود. این کار برای کمک به تخریب سلولهای سرطانی است که در نتیجه رشد سریع سرطان گسترشیافته باشد. شیمی درمانی برای سرطانهای درجه ۱ و درجه ۲ کمتر است. درجه سرطان شما بهتنهایی تعیین نمیکند که چه درمانی برای شما ارائه میشود.
درمان کلی سرطان پستان
هم برای DCIS و هم برای مراحل ابتدایی سرطان پستان، پزشکان بهطورکلی جراحی را برای برداشتن تومور توصیه میکنند. برای اطمینان از برداشتهشدن کل تومور، جراح ناحیه کوچکی از بافت سالم اطراف تومور را که به آن حاشیه گفته میشود، برمیدارد. اگرچه هدف از جراحی، برداشتن همه سرطانهای قابلمشاهده در پستان است، اما ممکن است برخی از سلولهای میکروسکوپی بهدرستی تشخیص داده نشوند.
در برخی شرایط، این بدان معناست که برای ازبینبردن سلولهای سرطانی باقیمانده میتوان به جراحی دیگری نیز نیاز داشت. روشهای مختلفی برای بررسی سلولهای میکروسکوپی نیز وجود دارد. وجود سلولهای میکروسکوپی در خارج از پستان نیز گاهی با استفاده از درمان سیستمیک با دارو پس از جراحی رفع میشود.
