لنفوم هوچکین، که قبلاً به عنوان بیماری هوچکین شناخته می‌شد، سرطان سیستم لنفاوی است که بخشی از سیستم ایمنی بدن انسان است. این بیماری ممکن است افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد، اما بیشتر در افراد بین ۲۰ تا ۴۰ سال و افراد بالای ۵۵ سال شایع است.
سیستم لنفاوی جزئی از سیستم ایمنی بدن است. گلبول های سفید نیز جزئی از این سیستم ایمنی است و منشا این بیماری از گلبول های سفید است. وظیفه گلبول های سفید مقاومت و جنگیدن با انواع میکروب ها و عفونت ها است. در لنفوم هوچکین، این سلول‌ها به طور غیر طبیعی رشد می‌کنند و ممکن است فراتر از سیستم لنفاوی گسترش یابند. لنفوم هوچکین یکی از دو نوع شایع سرطان سیستم لنفاوی است. نوع دیگر، لنفوم غیر هوچکین، بسیار شایع‌تر است.
پیشرفت در تشخیص و درمان سرطان لنفوم هوچکین فرصتی به افراد مبتلا به این بیماری برای زندگی داده است.
در این مقاله می خوانید :
علائم سرطان لنفوم هوچکین
علائم و نشانه‌های لنفوم هوچکین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تورم بدون درد غدد لنفاوی در گردن، زیربغل یا کشاله ران شما
- خستگی مداوم
- تب
- عرق شبانه
- کاهش وزن بدون دلیل
- خارش شدید
- افزایش حساسیت به اثرات الکل یا درد در غدد لنفاوی بعد از نوشیدن الکل
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم یا نشانه‌های مداوم که باعث نگرانی شما می‌شوند، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.
علل ایجاد
پزشکان مطمئن نیستند که علت لنفوم هوچکین چیست. اما زمانی شروع می‌شود که یک سلول مبارزه با عفونت به نام لنفوسیت جهش ژنتیکی ایجاد می‌کند. این جهش به سلول می‌گوید که به سرعت تکثیر شود و باعث می‌شود بسیاری از سلول‌های بیمار به تکثیر خود ادامه دهند.
این جهش باعث تجمع تعداد زیادی لنفوسیت‌های غیرعادی در سیستم لنفاوی می‌شود، جایی که سلول‌های سالم را جمع کرده و علائم و نشانه‌های لنفوم هوچکین را ایجاد می‌کند.
انواع مختلفی از لنفوم هوچکین وجود دارد. تشخیص برای هر فرد بر اساس انواع سلول‌های درگیر در بیماری و رفتار آنها است. نوع لنفوم تشخیص داده شده، گزینه‌های درمانی شما را تعیین می‌کند.
لنفوم کلاسیک هوچکین
لنفوم کلاسیک هوچکین شایع‌ترین نوع این بیماری است. افرادی که با این بیماری تشخیص داده می‌شوند، در غدد لنفاوی خود سلول‌های بزرگ و غیرطبیعی به نام سلول‌های Reed-Sternberg دارند.
انواع فرعی لنفوم هوچکین شامل موارد زیر است:
- اسکلروز ندولار لنفوم هوچکین
- سلولیت ترکیبی لنفوم هوچکین
- لنفوم هوچکین تخلیه شده از لنفوسیت
- لنفوم هوچکین غنی از لنفوسیت
لنفوم هوچکین غالب لنفوسیت ندولی
این نوع بسیار نادر از لنفوم هوچکین شامل سلول‌های بزرگ و غیرطبیعی است که بعضاً به دلیل ظاهر آنها سلول‌های ذرت بوداده نامیده می‌شوند. درمان ممکن است با نوع کلاسیک متفاوت باشد. افراد مبتلا به این نوع لنفوم هوچکین ممکن است در صورت تشخیص بیماری در مراحل اولیه شانس بیشتری برای درمان داشته باشند.
عوامل خطر
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به لنفوم هوچکین را افزایش دهند عبارت‌اند از:
- سن: لنفوم هوچکین بیشتر در افراد بین ۱۵ تا ۳۰ سال و افراد بالای ۵۵ سال تشخیص داده می‌شود.
- سابقه خانوادگی لنفوم: داشتن خویشاوند خونی مبتلا به لنفوم هوچکین یا لنفوم غیر هوچکین خطر ابتلا به لنفوم هوچکین را افزایش می‌دهد.
- جنسیت: احتمال ابتلا به لنفوم هوچکین در مردان بیشتر از زنان است.
- عفونت گذشته اپستاین بار (Epstein-Barr): افرادی که بیماری‌های ناشی از ویروس اپستاین بار، مانند مونونوکلئوز عفونی داشته‌اند، بیشتر از افرادی که عفونت اپستاین بار نداشته‌اند، به لنفوم هوچکین مبتلا می‌شوند.
روش‌های تشخیص سرطان لنفوم هوچکین
پزشک از شما در مورد سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی شما سؤال می‌کند. سپس ممکن است وی آزمایش‌ها و روش‌هایی را برای تشخیص لنفوم هوچکین انجام دهد، از جمله:
- یک معاینه فیزیکی: پزشک تورم غدد لنفاوی، از جمله در گردن، زیربغل و کشاله ران، و همچنین متورم شدن طحال یا کبد را بررسی می‌کند.
- آزمایش خون: نمونه‌ای از خون شما در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد تا مشخص شود آیا چیزی در خون شما نشان دهنده احتمال سرطان هست یا خیر؟
- آزمایش‌های تصویربرداری: پزشک شما ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری را برای یافتن علائم لنفوم هوچکین در سایر نواحی بدن شما توصیه کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل اشعه ایکس، سی تی و توموگرافی گسیل پوزیترون باشد.
- برداشتن غدد لنفاوی برای آزمایش (بیوپسی غدد لنفاوی): پزشک شما ممکن است روش بیوپسی غدد لنفاوی را برای برداشتن غدد لنفاوی برای آزمایش آزمایشگاهی توصیه کند. اگر سلول‌های غیرطبیعی به نام سلول‌های Reed-Sternberg در غدد لنفاوی یافت شوند، پزشک لنفوم کلاسیک هوچکین را تشخیص می‌دهد.
- برداشتن نمونه‌ای از مغز استخوان برای آزمایش (بیوپسی مغز استخوان): بیوپسی مغز استخوان و روش آسپیراسیون شامل قراردادن یک سوزن در استخوان لگن برای برداشتن نمونه‌ای از مغز استخوان است. نمونه مورد بررسی قرار می‌گیرد تا به دنبال سلول‌های لنفوم هوچکین باشد.
- بسته به شرایط شما ممکن است از آزمایش‌ها و روش‌های دیگر استفاده شود.
مرحله بندی لنفوم هوچکین
پس از تعیین نوع لنفوم هوچکین توسط پزشک، مرحله‌ای برای سرطان تعیین می‌شود. دانستن مرحله سرطان به پزشک کمک می‌کند تا پیش بینی و گزینه‌های درمانی شما را تعیین کند.
مراحل لنفوم هوچکین شامل موارد زیر است:
- مرحله اول: سرطان به یک ناحیه غدد لنفاوی یا یک اندام محدود می‌شود.
- مرحله دوم: در این مرحله، سرطان در دو ناحیه غدد لنفاوی است یا سرطان به یک اندام و غدد لنفاوی مجاور حمله کرده است. اما سرطان هنوز محدود به قسمتی از بدن در بالا یا زیر دیافراگم است.
- مرحله سوم: هنگامی‌که سرطان به غدد لنفاوی در بالا و زیر دیافراگم حرکت می‌کند، مرحله سوم در نظر گرفته می‌شود. سرطان همچنین ممکن است در یک قسمت از بافت یا اندامی در نزدیکی گروه‌های غدد لنفاوی یا در طحال باشد.
- مرحله چهارم: این پیشرفته‌ترین مرحله لنفوم هوچکین است. سلول‌های سرطانی در چندین قسمت از یک یا چند اندام و بافت قرار دارند. مرحله چهارم لنفوم هوچکین نه تنها غدد لنفاوی بلکه سایر قسمت‌های بدن مانند کبد، ریه یا استخوان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علاوه بر این، پزشک از حروف A و B برای نشان دادن علائم لنفوم هوچکین استفاده می‌کند:
A بدان معناست که هیچ علامت قابل توجهی در نتیجه سرطان ندارید.
B نشان می‌دهد که ممکن است علائم و نشانه‌های قابل توجهی داشته باشید، مانند تب مداوم، کاهش وزن ناخواسته یا تعریق شدید در شب.
انواع زیادی از لنفوم هوچکین وجود دارد، از جمله اشکال نادری که تشخیص آنها برای آسیب‌شناسان بی‌تجربه مشکل است. تشخیص و مرحله بندی دقیق کلید ارائه برنامه درمانی است. تحقیقات نشان می‌دهد که بررسی آزمایش‌های بیوپسی توسط آسیب شناسانی که لنفوم را تجربه نمی‌کنند منجر به بخش قابل توجهی از تشخیص‌های اشتباه می‌شود. در صورت نیاز نظر یک متخصص دوم را نیز دریافت کنید.
مشاوره و درمان سرطان لنفوم هوچکین
پزشک شما اسکن‌های شما را بررسی می‌کند و گزینه‌های درمانی را با شما در میان می‌گذارد.
اینکه کدام درمان لنفوم هوچکین برای شما مناسب است بستگی به نوع و مرحله بیماری شما، سلامت کلی شما و ترجیحات شما دارد. هدف از درمان این است که تا حد امکان سلول‌های سرطانی را از بین ببرد و بیماری را به بهبود برساند.
شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای ازبین‌بردن سلول‌های لنفوم استفاده می‌کند. داروهای شیمی‌درمانی از طریق جریان خون شما حرکت می‌کنند و می‌توانند تقریباً به تمام نواحی بدن شما برسند.
شیمی‌درمانی اغلب در افراد مبتلا به لنفوم هوچکین نوع اولیه کلاسیک با پرتودرمانی ترکیب می‌شود. پرتودرمانی معمولاً پس از شیمی‌درمانی انجام می‌شود. در لنفوم هوچکین پیشرفته، شیمی‌درمانی ممکن است به تنهایی یا همراه با پرتودرمانی استفاده شود.
داروهای شیمی‌درمانی را می‌توان به شکل قرص یا از طریق وریدی در بازو مصرف کرد، یا گاهی از هر دو روش تجویز استفاده می‌شود. چندین ترکیب داروهای شیمی‌درمانی برای درمان لنفوم هوچکین استفاده می‌شود.
عوارض جانبی شیمی‌درمانی به داروهای تجویز شده بستگی دارد. عوارض جانبی شایع، تهوع و ریزش مو است. عوارض جدی طولانی مدت مانند آسیب قلبی، آسیب ریه، مشکلات باروری و سایر سرطان‌ها مانند سرطان خون ممکن است رخ دهد.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. برای لنفوم کلاسیک هوچکین، پرتودرمانی اغلب پس از شیمی‌درمانی استفاده می‌شود. افرادی که در مراحل اولیه لنفوم هوچکین غالب لنفوسیت ندولار قرار دارند ممکن است به تنهایی تحت پرتودرمانی قرار گیرند.
در طی پرتودرمانی، شما روی تخت دراز می‌کشید و یک ماشین بزرگ در اطراف شما حرکت می‌کند و پرتوهای پرانرژی را به نقاط خاصی از بدن شما هدایت می‌کند. تابش می‌تواند به غدد لنفاوی آسیب دیده و ناحیه نزدیک گره‌هایی که ممکن است بیماری در آن پیشرفت کند، انجام شود. طول درمان اشعه بسته به مرحله بیماری متفاوت است. یک برنامه درمانی معمولی ممکن است باعث شود شما پنج روز در هفته به مدت چند هفته به بیمارستان یا کلینیک بروید. در هر ملاقات، شما ۳۰ دقیقه تحت اشعه درمانی قرار می‌گیرید.
پرتودرمانی می‌تواند باعث قرمزی پوست و ریزش مو در محل مورد نظر اشعه شود. بسیاری از افراد در طول پرتودرمانی خستگی را تجربه می‌کنند. خطرات جدی‌تر شامل بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، مشکلات تیروئید، ناباروری و سایر سرطان‌ها، مانند سرطان سینه یا ریه است.
پیوند مغز استخوان
پیوند مغز استخوان، همچنین به عنوان پیوند سلول‌های بنیادی شناخته می‌شود، درمانی برای جایگزینی مغز استخوان بیمار با سلول‌های بنیادی سالم است که به شما در رشد مغز استخوان جدید کمک می‌کند. در صورت بازگشت لنفوم هوچکین با وجود درمان، پیوند مغز استخوان ممکن است یک گزینه درمانی باشد.
در طی پیوند مغز استخوان، سلول‌های بنیادی خون شما برداشته می‌شوند، منجمد می‌شوند و برای استفاده بعدی ذخیره می‌شوند. در مرحله بعد شما شیمی‌درمانی و پرتودرمانی با دوز بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در بدن خود دریافت می‌کنید. سرانجام سلول‌های بنیادی منجمد شده شما ذوب شده و از طریق رگ‌های شما به بدن تزریق می‌شود. سلول‌های بنیادی به ساخت مغز استخوان سالم کمک می‌کنند.
افرادی که تحت پیوند مغز استخوان قرار می‌گیرند ممکن است بیشتر در معرض عفونت باشند.
درمان‌های دارویی دیگر
داروهای دیگر که برای درمان لنفوم هوچکین استفاده می‌شوند شامل داروهای هدفمند هستند که بر آسیب‌پذیری‌های خاص در سلول‌های سرطانی شما تمرکز می‌کنند و ایمونوتراپی که سیستم ایمنی بدن شما را برای کشتن سلول‌های لنفوم فعال می‌کند. اگر درمان‌های دیگر کمکی نکرده‌اند یا اگر لنفوم هوچکین شما بازنگشت، سلول‌های لنفوم شما ممکن است در آزمایشگاه تجزیه‌وتحلیل شوند تا جهش‌های ژنتیکی را جستجو کنند. پزشک شما ممکن است درمان با دارویی را که جهش‌های خاص موجود در سلول‌های لنفوم شما را هدف قرار می‌دهد، توصیه کند.
درمان هدفمند یکی از مناطق فعال تحقیقات سرطان است. داروهای جدید درمان هدفمند در آزمایش‌های بالینی در حال مطالعه هستند.
