کراتینین ماده‌ای است که در بدن همه افراد وجود دارد، صرف‌نظر از اینکه کودک باشند یا بزرگسال. چندین پاسخ برای معنی کراتینین وجود دارد. کراتین یک آمینواسید است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود و به مقدار بسیار کمی در غذا‌ها یافت می‌شود. کراتین در کبد تولید می‌شود، در ماهیچه‌ها یافت می‌شود و برای انرژی در بدن استفاده می‌شود. در واقع، کراتینین یک محصول زائد شیمیایی در خون است که محصول جانبی عملکرد طبیعی ماهیچه است. این ضایعات ناشی از ساییدگی و پارگی طبیعی عضلات است. کراتینین توسط کلیه‌ها فیلتر شده و از طریق ادرار دفع می‌شود.
در این مقاله می خوانید :
مقدار طبیعی کراتینین چقدر است؟
این مقدار به طور مستقیم با عضله در بدن مرتبط است. به‌عبارت‌دیگر، هر چه عضله یک فرد بیشتر باشد، ارزش کراتینین بالاتر است. سطح کراتینین خون ، توده عضلانی و عملکرد کلیه فرد را نشان می‌دهد. مردان با عملکرد طبیعی کلیه تقریباً ۰.۶-۱.۲ میلی‌گرم کراتینین دارند. در زنان این میزان ۰.۵-۱.۱ میلی‌گرم است. دلیل اینکه این میزان در زنان کمتر است به دلیل داشتن توده عضلانی کمتر نسبت به مردان است .
تست کراتینین
کراتینین بالا و پایین را می‌توان به‌راحتی با تست کراتینین تشخیص داد. مقدار این آمینواسید را می‌توان هم در خون و هم در ادرار آزمایش کرد؛ بنابراین، عملکرد کلیه و وضعیت کلیه‌ها را می‌توان با این آزمایش ارزیابی کرد.
آزمایش کراتینین ، سرم آزمایشی است که میزان کراتینین خون را نشان می‌دهد. سطح طبیعی کراتینین در خون ۷۴.۳ تا ۱۰۷ میکرومول در هر لیست در مقادیر اروپایی است، در حالی که در ایالات متحده ۰.۸۴ تا ۱.۲۱ میلی‌گرم است.
آزمایش کراتینین ادرار را می‌توان با نمونه ادراری که در ۲۴ ساعت گذشته گرفته شده اندازه‌گیری کرد. در اروپا، مقدار کراتینین آزمایش ادرار طبیعی ۸.۴-۲۵.۹ میکرومول برای مردان و ۵.۳-۱۴.۹ میکرومول برای زنان است. در ایالات متحده آمریکا، این مقادیر برای مردان ۹۵۵-۲۹۳۶ میلی‌گرم و برای زنان ۶۰۱-۱۶۸۹ میلی‌گرم است. اعداد بالاتر از این مقادیر به عنوان کراتینین بالا در ادرار در نظر گرفته می‌شود و ممکن است آزمایشات اضافی توسط پزشکان درخواست شود.
مقادیر کراتینین اندازه‌گیری شده در ادرار را می‌توان همراه با نتایج کراتینین سرم ارزیابی کرد. به‌این‌ترتیب می‌توان میزان کلیرانس کراتینین را که یک تست عملکرد کلیه است محاسبه کرد. به‌عبارت‌دیگر، میزان فیلتر خون را می‌توان اندازه‌گیری کرد.
اگر کلیرانس کراتینین ۹۰ درصد و بالاتر باشد، کلیه‌ها نرمال، ۶۰-۸۹ درصد خفیف، ۳۰-۵۹ درصد متوسط، ۱۵-۲۹ درصد شدید و کمتر از ۱۵ درصد نارسایی کلیوی در مرحله نهایی هستند.
کراتینین بالا به چه معناست؟
مقدار نرمال بسته به سن، جنس و اندازه بدن متفاوت است. مقدار طبیعی در مردان و زنان متفاوت است. در مواردی که عملکرد کلیه طبیعی نیست یا به کلیه آسیب می‌رساند، کلیه‌ها نمی‌توانند به‌درستی کار کنند و مواد زائد را به‌اندازه کافی فیلتر کنند. این باعث افزایش سطح آن در خون می‌شود. افرادی که در آزمایشات معمول خون با سطوح بالای این آمینواسید مواجه می‌شوند ممکن است نشان دهند که مشکلات کلیوی پیشرفته دارند. در برخی موارد علائمی مانند بی‌اشتهایی، استفراغ، خارش، ضعف و علائم آنفولانزا دیده می‌شود. اگر کلیه‌ها نتوانند در زمانی که کار نمی‌کنند آب را خارج کنند، آب در بدن جمع می‌شود و این می‌تواند باعث تورم در پا‌ها و تنگی نفس شود.
کراتینین بالا ممکن است نشان‌دهنده کم آبی بدن، مصرف زیاد پروتئین یا مکمل کراتینین باشد. این دلایل ممکن است به طور موقت کلیه‌ها را مجبور کند، اما کراتینین بالا نیز می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری باشد. این علل و علائم را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:
عفونت کلیه
عفونت کلیه معروف به پیلونفریت نوعی عفونت مجاری ادراری است و می‌تواند سطح کراتینین را افزایش دهد. زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها و ویروس‌ها قبل از رسیدن به کلیه‌ها باعث عفونت در مجاری کلیه شوند. علائمی مانند تب، تکرر و سوزش ادرار، ادرار بدبو، تهوع، استفراغ، لرز، درد در پشت، پهلو‌ها و کشاله ران، ادرار تیره، خونی و کدر برای مشکوک شدن به پیلونفریت کافی است.
همچنین مطالعه کنید : سرطان کلیه ، علائم ، روش های پیشگیری و درمان آن را بیشتر بشناسید!
دیابت
دیابت نه‌تنها مشکلات زیادی را به همراه دارد، بلکه باری را بر کلیه‌ها وارد می‌کند. این بیماری که دارای دو نوع ۱ و نوع ۲ است به طور کلی شامل تکرر ادرار، تشنگی مکرر، افزایش اشتها، خستگی، تاری دید، تأخیر در بهبود زخم‌ها، بی‌حسی و گزگز در دست‌ها و پا‌ها است.
پیشنهاد برای مطالعه : درمان دیابت با پیوند مغز استخوان؛ انواع دیابت و علائم آن‌ها
فشارخون بالا
فشارخون بالا که به دلیل بار خونی روی رگ‌ها ایجاد می‌شود، می‌تواند به سیاهرگ‌های اطراف کلیه نیز آسیب برساند. در حالی که این بر عملکرد کلیه تأثیر می‌گذارد، می‌تواند باعث افزایش کراتینین به دلیل فشارخون بالا شود. از کنترل معمول فشارخون بالا که یک بیماری موذی است نباید غافل شد.
بیماری‌های قلبی
بیماری‌هایی که بر قلب و عروق خونی تأثیر می‌گذارند، مانند تصلب شرایین یا نارسایی احتقانی قلب نیز می‌توانند باعث اختلال در عملکرد کلیه شوند. زیرا جریان خون در کلیه‌ها تحت‌تأثیر نامطلوب قرار می‌گیرد. این باعث آسیب در درازمدت می‌شود. آترواسکلروز معمولاً رخ نمی‌دهد مگر اینکه انسداد‌های جدی وجود داشته باشد. در برخی موارد آترواسکلروز، علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، ضربان قلب غیرطبیعی، خستگی، فلج و مشکلات گفتاری ممکن است رخ دهد. نارسایی احتقانی قلب همچنین ممکن است باعث مشکل در تنفس یا تنگی نفس، خستگی، تورم در شکم، پا‌ها و پا‌ها شود.
انسداد مجاری ادراری
دستگاه ادراری ممکن است به دلایلی مانند سنگ کلیه، پروستات و تومور مسدود شود؛ بنابراین، ادرار می‌تواند در کلیه‌ها جمع شود و هیدرونفروز رخ دهد. کراتینین بالا در ادرار نشان‌دهنده انسداد مجاری ادراری است. علاوه بر این، علائمی مانند درد در پشت و پهلو، خستگی، تکرر و دردناک ادرار، ادرار خونی، ادرار به مقدار کم یا به صورت نشت وجود دارد.
نارسایی کلیه
نارسایی کلیه می‌تواند حاد یا مزمن باشد. افزایش این آمینواسید در نارسایی کلیه شایع‌تر است. در حالی که نارسایی مزمن کلیه در طولانی مدت رخ می‌دهد، نارسایی حاد کلیه پیامد‌های کوتاه‌مدتی دارد. علائمی مانند احساس ضعف و خستگی، حالت تهوع، گیجی، سردرد، مشکل خواب، گرفتگی عضلات، تنگی نفس، خارش، درد قفسه سینه و ادرار کمتر در نارسایی کلیه رخ می‌دهد. در موارد عملکرد ناکافی کلیه، درمان دیالیز توصیه شده با بررسی مقادیر کراتینین، در میان مقادیر دیگر، تعیین می‌شود.
گلومرولونفریت
گلومرولونفریت زمانی رخ می‌دهد که قسمت‌هایی از کلیه‌ها که خون را فیلتر می‌کنند ملتهب شوند. این همچنین می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود. فشارخون بالا، ادرار خونی صورتی یا قهوه‌ای، ادرار کف آلود به دلیل سطح بالای پروتئین، تجمع مایع در صورت، دست‌ها و پا‌ها همراه با گلومرولونفریت ظاهر می‌شود.
مسمومیت دارویی
آنتی‌بیوتیک‌ها، دارو‌های قلبی عروقی، دارو‌های شیمی درمانی، دارو‌های ادرارآور، دارو‌های پمپ مهارکننده لیتیوم و پروتون می‌توانند بار‌های جدی بر روی کلیه‌ها ایجاد کنند و عملکرد کلیه را مختل کنند.
کراتینین پایین به چه معناست؟
کراتینین پایین را می‌توان در آزمایش خون و ادرار و همچنین سطوح بالای این آمینواسید تشخیص داد. علائم کراتینین پایین بسته به دلیل کاهش ، متفاوت است. علل و علائم کاهش به شرح زیر است:
توده عضلانی کم
از آنجایی که تراکم عضلانی مستقیماً بر ارزش کراتینین تأثیر می‌گذارد، داشتن توده عضلانی کم دلیلی برای کاهش مقادیر کراتینین در نظر گرفته می‌شود. با کاهش تراکم عضلانی مرتبط با سن، خطر کاهش مقادیر کراتینین نیز افزایش می‌یابد. سوءتغذیه همچنین می‌تواند باعث کاهش توده عضلانی شود؛ بنابراین، باید به رژیم غذایی خود در برابر کراتینین پایین توجه کنید. کاهش کراتینین در بیماری‌های شدید عضلانی مانند می‌استنی گراویس و دیستروفی عضلانی محتمل است. علائم کاهش به دلیل توده عضلانی کم شامل درد عضلانی، سفتی عضلات، ضعف عضلانی و کاهش دامنه حرکتی است.
کاهش وزن شدید
کاهش وزن شدید باعث کاهش توده عضلانی نیز می‌شود. در نتیجه کاهش کراتینین اجتناب‌ناپذیر است.
بیماری‌های کبدی
عملکرد ضعیف کبد در تولید این آمینواسید مؤثر است. درد شکمی، یرقان، تورم شکم، رنگ‌پریدگی، مدفوع قیری یا خونی را می‌توان در کراتینین پایین که به دلیل کبد ایجاد می‌شود، مشاهده کرد.
از دست دادن بیش از حد آب
بارداری، مصرف بیش از حد آب یا برخی دارو‌ها باعث از دست دادن آب در بدن می‌شود. در این حالت ممکن است مقدار این آمینواسید کاهش یابد.
بارداری
هنگامی که باردار هستید، جریان خون به کلیه‌ها افزایش می‌یابد. این باعث افزایش دفع این آمینواسید از بدن می‌شود. پس در دوران بارداری، سطح آن در خون پایین‌تر است.
کراتینین کم‌وزیاد در ادرار
بسته به ساختار عضلانی، آزمایش خون یا ادرار برای اندازه‌گیری سطح کراتینین تولید شده به طور منظم در بدن کافی است. با تشخیص بیماری که باعث تغییر سطح می‌شود، درمان نیز شکل می‌گیرد.
پزشک شما ممکن است برای افزایش سطح به هیچ درمانی نیاز نداشته باشد. در مورد کراتینین پایین که به دلیل کمبود تغذیه‌ای ایجاد می‌شود، رژیم غذایی ، بسیار کمک کننده است.
در برخی موارد، تقویت توده عضلانی می‌تواند از کاهش این آمینواسید جلوگیری کند. تمرینات کنترلی متخصص ممکن است برای افزایش توده عضلانی شما توصیه شود. تمرینات قدرتی چند روز در هفته می‌تواند توده عضلانی را افزایش دهد. شنا، پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه‌سواری، وزنه‌برداری و ورزش‌های هوازی را می‌توان امتحان کرد. البته قبل از شروع ورزش باید با پزشک مشورت کرد.
