شایع ترین علائم کم خونی یا فقر آهن را بیشتر بشناسید.

کم خونی یا فقر آهن به علت نداشتن آهن کافی در بدن رخ می‌دهد. بدن برای اینکه هموگلوبین و پروتئین‌هایی که در گلبول‌های قرمز خون هستند را تولید کند به آهن نیاز دارد تا اکسیژن مورد نیاز بدن را تأمین کند. عدم وجود گلوبین کافی می‌تواند مانع رساندن اکسیژن به بافت و ماهیچه‌ها شود. انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد که می‌توان گفت شایع ترین آن کم خونی ناشی از فقر آهن است. در ادامه شایع ترین علائم کم خونی را به طور کامل شرح خواهیم داد. 

علت شایع کم خونی

• عدم دریافت آهن کافی: برخی از رژیم‌های غذایی قادر به تأمین نیازهای روزانه فرد نیست، که این موضوع ممکن است منجر به کمبود آهن شود. برخی از بیماری‌ها مانند بیماری کرون، بیماری سلیاک یا جراحی بای‌پس معده می‌تواند مانع از جذب آهن توسط بدن شود. برخی از غذاها و داروها می‌توانند مانع جذب آهن شوند. 
  این داروها شامل: لبنیات، غذاهای سرشار از کلسیم و مکمل‌های کلسیم، قهوه و چای
• برخی از بیماری‌ها: بیماری‌های عفونی یا مزمن می‌تواند مانع ساخت سلول‌های خونی شود. این مسئله می‌تواند به علت کاهش تعداد هموگلوبین باشد. 
• کمبود ویتامین: بدن برای تولید سلول‌های خونی به ویتامین B12 و فولات نیازمند است. برخی از اختلالات خودایمنی یا مشکلات گوارشی می‌تواند از جذب این ویتامین جلوگیری کند. محصولات دامی و غلات منبع خوبی برای این ویتامین هستند. فولات نیز در سبزی‌ها، میوه‌ها، لوبیا و نخود و غیره نیز یافت می‌شود. 
• کم خونی آپلاستیک: کم خونی آپلاستیک، بیماری است که در آن مغز استخوان به اندازه کافی سلول خونی تولید نمی‌کند تا بتواند بدن را تغذیه نماید. یکی از علت‌های ابتلا به این بیماری قرارگیری در معرض تشعشعات هسته‌ای است. البته ممکن است این بیماری به صورت ارثی انتقال یابد. 
• از دست دادن خون در دوره‌های قاعدگی شدید یا خونریزی داخلی: یکی از علل کم خونی، از دست دادن خون است. قاعدگی شدید، زخم حاد یا عمل جراحی می‌تواند باعث کم خونی شود. خانم‌هایی که قاعدگی شدید دارند، هر سال تست کم‌خونی بدهند.
• بیماری‌های التهابی روده
• افزایش نیاز آهن در دوران بارداری

انواع کم ‎خونی 

تا به امروز بیش از ۴۰۰ نوع کم خونی وجود دارد که از مهم‌ترین انواع شایع کم خونی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

علائم کم خونی

علائمی که ایجاد می‌شود به موارد زیر وابسته است:

• شدت کم خونی
• چقدر سریع توسعه می‌یابد
• سن شما
• وضعیت سلامتی فعلی شما
• در برخی موارد، افراد هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند.

شایع ترین علائم کم خونی

خستگی غیر معمول

احساس خستگی یکی از شایع ترین علائم کم خونی است. زمانی که هموگلوبین، اکسیژن کمتری به بافت‌ها و ماهیچه‌های شما ارسال می‌کند و انرژی آنها را از بین می‌برد. قلب شما باید بیشتر تلاش کند تا خون غنی از اکسیژن بیشتری را در بدن شما جابه‌جا کند، که می‌تواند باعث خستگی شما شود. بسیاری از افراد مبتلا به کمبود آهن در کنار ضعف، احساس تحریک پذیری یا مشکل در تمرکز دارند، احساس خستگی را تجربه می‌کنند.

رنگ پریدگی

رنگ پریدگی یکی از شایع ترین علائم کم خونی است. هموگلوبین در گلبول‌های قرمز به خون رنگ قرمز می‌دهند و سطح پایین آن می‌تواند باعث کاهش رنگ قرمز خون شود. همچنین پوست می‌تواند رنگ یا گرمای طبیعی خود را به علت کمبود آهن از دست دهد. این رنگ پریدگی شامل: 

• صورت
• لثه
• داخل لب یا پلک‌های پایینی
• ناخن‌ها

کمبود آهن، باید با آزمایش خون تأیید شود. رنگ پریدگی بیشتر در موارد متوسط ​​یا شدید کم خونی دیده می‌شود. 

تنگی نفس

هموگلوبین، گلبول‌های قرمز خون شما اکسیژن را در بدن شما حمل می‌کنند. زمانی که سطح هموگلوبین کاهش یابد، سطح اکسیژن نیز کاهش خواهد یافت. همچنین ماهیچه‌های شما اکسیژن کافی را برای انجام فعالیت دریافت نخواهند کرد. بدن برای دریافت اکسیژن بیشتر، میزان تنفس شما را افزایش خواهد داد. در صورتی که تنفس‌های روزانه و معمولی که قبلاً برایتان آسان بود، و حال با کوچک‌ترین فعالیتی مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله‌ها یا ورزش کردن، دچار تنگی نفس شده‌اید، کمبود آهن می‌تواند یکی از دلایل آن باشد. 

سردرد و سرگیجه

کمبود آهن می‌تواند باعث ایجاد سردرد و سرگیجه شود (مخصوصاً در زنان). البته ارتباط بین کمبود آهن و سردرد هنوز مشخص نیست. سردرد می‌تواند به علت سطح پایین هموگلوبین در گلبول‌های قرمز که عدم دریافت اکسیژن کافی به مغز که می‌تواند باعث تورم عروق خونی مغز شود ایجاد شود. علل مختلفی برای سردرد وجود دارد که سردرد و سرگیجه ممکن است یکی از دلایل کمبود آهن باشد. 

تپش قلب

تپش قلب می‌تواند یکی دیگر از شایع ترین علائم کم خونی باشد. البته ارتباط بین کمبود آهن، کم خونی و مشکلات قلبی هنوز در حال مطالعه است. هموگلوبین، پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز خون است که می‌تواند به انتقال اکسیژن در بدن کمک کند. در کمبود آهن، سطح پایین هموگلوبین یعنی قلب برای حمل اکسیژن باید سخت کار کند، که این امر می‌تواند باعث تپش قلب شود. در مواردی نیز می‌تواند باعث نارسایی قلب یا سوفل قلب شود. 

موها و پوست خشک و آسیب دیده

موها و پوست خشک و آسیب دیده می‌تواند یکی از شایع ترین علائم کم خونی باشد. کمبود آهن می‌تواند سطح هموگلوبین خون را کاهش دهد و میزان اکسیژن موجود در سلول‌ها که باعث رشد مو می‌شود را کاهش دهد. عدم دریافت اکسیژن کافی می‌تواند موها را خشک و ضعیف کند. 

تورم و درد زبان و دهان

برخی از علائم شامل تورم، التهاب، رنگ پریدگی در اطراف دهان می‌باشد. علائم دیگری که نشان از کم خونی است شامل:

• خشکی دهان
• احساس سوزش در دهان شما
• ترک‌های قرمز در گوشه دهان شما
• زخم‌های دهان

پاهای بی‌قرار

کمبود آهن با سندرم پاهای بی‌قرار ارتباط دارد. سندرم پای بی‌قرار باعث حرکت پاها می‌شود زمانی که فرد در حالت استراحت است. البته تقریباً ۲۵ درصد از افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن سندرم پای بی‌قرار دارند.

ناخن‌های شکننده یا قاشق شکل

کوئلونیکیا یا ناخن‌های شکننده یا قاشق شکل یکی از علائم بسیار شایع کمبود آهن است. یکی از اولین نشانه‌های کمبود آهن در حقیقت شکننده بودن آن است. در مراحل بعدی کمبود آهن می‌تواند باعث ایجاد ناخن‌های قاشقی شکل به طوری که وسط ناخن فرورفته و لبه‌های آن بالا بیاید شود. 

از دیگر علائم بالقوه

علائم دیگر کم خونی فقر آهن عبارتند از:

• هوس‌های عجیب اشتیاق به غذاهای عجیب و غریب یا اقلام غیر غذایی “پیکا” نامیده می‌شود. معمولاً مشتاق خوردن یخ، خاک رس، خاک، گچ یا کاغذ می‌تواند یکی از نشانه‌های کمبود آهن باشد که ممکن است در دوران بارداری نیز رخ دهد.
• احساس افسردگی. کم خونی فقر آهن ممکن است با افسردگی در بزرگسالان همراه باشد. زنان باردار مبتلا به کمبود آهن نیز ممکن است احتمال بیشتری برای ابتلا به افسردگی دارند.
• دست و پای سرد. کمبود آهن به این معنی است که اکسیژن کمتری به دست و پا تحویل داده می‌شود و فرد ممکن است دست و پای سردی داشته باشند.
• عفونت‌های مکرر از آنجا که آهن برای یک سیستم ایمنی سالم مورد نیاز است، کمبود آن ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.