درمان هدفمند سرطان : هر آنچه باید درباره این درمان بدانید اینجاست!

درمان های هدفمند سرطان داروها یا سایر موادی هستند که با تداخل در مولکول های خاص (اهداف مولکولی) که در رشد ، پیشرفت و گسترش سرطان نقش دارند، رشد و گسترش سرطان را مسدود می کنند. به درمان های هدفمند سرطان گاهی اوقات “داروهای هدفمند مولکولی” ، “درمان های هدفمند مولکولی” ، “درمان های دقیق” یا نام های مشابه گفته می شود.

تفاوت روش درمانی هدفمند با شیمی درمانی

روش های درمانی هدفمند از چند جهت با شیمی درمانی استاندارد متفاوت است:

• درمان های هدفمند بر روی اهداف مولکولی خاصی که با سرطان در ارتباط هستند عمل می کنند، در حالی که اکثر شیمی درمانی های استاندارد روی همه سلول ها (سالم و سرطانی)، عمل می کنند.
• درمان های هدفمند به طور سنجیده شده برای تقابل با هدف مشخص انتخاب یا طراحی می شوند. در حالی که بسیاری از شیمی درمانی های استاندارد روی تمامی انواع سلول ها اثر می گذارند
• روش های درمانی هدفمند اغلب سیتواستاتیک هستند (یعنی از تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری می کنند)، در حالی که عوامل شیمی درمانی استاندارد سیتوتوکسیک هستند (یعنی سلول های سرطانی را از بین می برند).

در حال حاضر روش های درمانی هدفمند مورد توجه بسیاری از توسعه دهندگان داروهای ضد سرطان قرار گرفته است. این داروها سنگ بنای داروهای دقیق هستند. داروهای دقیق نوعی دارو است که از اطلاعات مربوط به ژن ها و پروتئین های فرد برای جلوگیری ، تشخیص و درمان بیماری استفاده می کند.
بسیاری از روش های درمانی هدفمند سرطان برای درمان انواع خاصی از سرطان توسط سازمان غذا و دارو امریکا (FDA ) تایید شده است. سایر موارد در آزمایشات کلینیکی (مطالعات تحقیقاتی با افراد) و بسیاری دیگر در آزمایشات پیش کلینیکی (مطالعات تحقیقاتی با حیوانات) در حال بررسی هستند.

چه نوع درمان های هدفمندی وجود دارد؟

بسیاری از روش های درمانی هدفمند برای استفاده در درمان سرطان تایید شده است. این روش های درمانی شامل:

• هورمون درمانی
• مهارکننده های انتقال سیگنال
• تعدیل کننده های بیان ژن
• القا کننده های آپوپتوز
• مهارکننده های آنژیوژنز
• درمان های ایمنی
• مولکول های انتقال سم

درمان های هورمونی رشد تومورهای حساس به هورمون را که برای رشد به هورمون های خاصی نیاز دارند، کند یا متوقف می کنند. درمان های هورمونی با جلوگیری از تولید هورمون در بدن و یا تداخل در عملکرد هورمون ها انجام می شود. درمان های هورمونی هم برای سرطان پستان و هم برای سرطان پروستات تایید شده است.

مهارکننده های انتقال سیگنال فعالیت مولکول های شرکت کننده در انتقال سیگنال را مسدود می کنند. فرایندی که سلول به سیگنال های محیط خود پاسخ می دهد. در طی این فرآیند، هنگامی که یک سلول سیگنال خاصی را دریافت کرد، سیگنال از طریق یک سری واکنش های بیوشیمیایی در داخل سلول پخش می شود که در نهایت پاسخ (های) مناسب را ایجاد می کند. در برخی از سرطان ها، سلول های بدخیم تحریک می شوند تا به طور مداوم تقسیم شوند، بدون اینکه عوامل رشد خارجی این را از آنها بخواهد. مهار کننده های انتقال سیگنال با این سیگنالینگ نامناسب تداخل می کنند.

تعدیل کننده های بیان ژن عملکرد پروتئین هایی را که در کنترل بیان ژن ها نقش دارند اصلاح می کنند.

القا کننده های آپوپتوز باعث می شود سلول های سرطانی تحت فرآیند مرگ کنترل شده سلول به نام آپوپتوز قرار بگیرند. آپوپتوز یکی از روش هایی است که بدن برای خلاص شدن از سلول های غیرضروری یا غیرطبیعی استفاده می کند. اما سلول های سرطانی برای جلوگیری از آپوپتوز راهکارهایی دارند. القاکنندگان آپوپتوز می توانند با دور زدن این راهکارها باعث از بین رفتن سلول های سرطانی شوند.

مهار کننده های رگ زایی مانع رشد رگ های خونی جدید به تومورها می شوند (فرایندی به نام رگ زایی تومور). تامین خون برای رشد بیش از اندازه تومورها ضروری است، زیرا خون اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز تومورها را برای ادامه رشد تامین می کند. درمان هایی که با رگ زایی تداخل دارند ممکن است رشد تومور را مسدود کنند. برخی از روش های درمانی هدفمند که از رگ زایی جلوگیری می کنند، در عملکرد فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) اختلال ایجاد می کنند ، ماده ای که باعث تشکیل عروق خونی جدید می شود. سایر مهارکننده های آنژیوژنز مولکول های دیگری را که رشد رگ های خونی جدید را تحریک می کنند، هدف قرار می دهند.

درمان های ایمنی باعث تخریب سلول های سرطانی سیستم ایمنی بدن می شوند. برخی از روش های ایمنی درمانی آنتی بادی های مونوکلونال هستند که مولکول های خاصی را در سطح سلول های سرطانی تشخیص می دهند. اتصال آنتی بادی مونوکلونال به مولکول هدف منجر به تخریب ایمنی سلول هایی می شود که مورد هدف قرار گرفته است. یک نوع دیگر آنتی بادی های مونوکلونال به سلول های ایمنی خاص متصل می شوند تا به این سلول ها کمک کنند سلول های سرطانی را بهتر از بین ببرند.

آنتی بادی های مونوکلونال که مولکول های سمی را تحویل می دهند می توانند به طور خاص باعث مرگ سلول های سرطانی شوند. هنگامی که آنتی بادی به سلول هدف خود متصل شود، مولکول سمی که به آنتی بادی متصل است – مانند یک ماده رادیواکتیو یا یک ماده شیمیایی سمی – توسط سلول جذب شده و در نهایت آن سلول را از بین می برد. این سم بر سلول هایی که مشخصات هدف آنتی بادی را ندارند، یعنی اکثر قریب به اتفاق سلول های بدن، تاثیر نخواهد گذاشت.

واکسن های سرطان و ژن درمانی گاهی اوقات به عنوان درمان هدفمند در نظر گرفته می شوند. زیرا در رشد سلول های خاص سرطانی اختلال ایجاد می کنند.

چه محدودیت هایی برای درمان هدفمند وجود دارد؟

مانند هر روش درمانی سرطان، درمان هدفمند نیز ممکن است بهترین روش درمانی برای هر فرد سرطانی نباشد. ممکن است فکر کنید استفاده از دارو برای سرطانی خاص ساده به نظر برسد، اما درمان هدفمند پیچیده است و همیشه جواب نمی دهد.
برای برخی سرطان ها درمان هدفمند وجود دارد اما در سایر انواع سرطان، بافت تومور بیمار باید آزمایش شود تا مشخص شود که آیا هدف مناسب وجود دارد یا خیر. استفاده از این درمان ممکن است به بیمارانی محدود شود که تومور آنها دارای جهش ژنی خاصی باشد که برای هدف کدگذاری می شوند. بیمارانی که جهش ندارند کاندید نمی شوند زیرا این درمان هیچ چیزی برای هدف گیری ندارند. گاهی اوقات ، بیمار فقط درصورتی که معیارهای خاصی را داشته باشد، کاندیدای یک درمان هدفمند است (به عنوان مثال، سرطان آنها به سایر روش های درمانی پاسخ نداده ، گسترش یافته یا قابلیت جراحی ندارد). این معیارها هنگامی که FDA یک درمان هدف مند خاص را تایید می کند تعیین می شود.

 مهم است که بدانید:

• اگر تومور قابلیت هدف شدن را نداشته باشد، این درمان موثر نخواهد بود.
• داشتن هدف به معنای پاسخ تومور به دارو نیست.
• پاسخ به درمان ممکن است با گذشت زمان دوام نیاورد.

به عنوان مثال:

ممکن است آنطور که تصور می شده، هدف برای رشد سرطان مهم نباشد. بنابراین دارو سود چندانی ندارد.
یا ممکن است سلول ها در برابر این درمان مقاومت کنند، بنابراین دارو ممکن است در ابتدا کار کند اما بعد از مدتی دیگر کار نکند.
این درمان نوع مهمی از درمان سرطان است. اما ، تاکنون ، پزشکان فقط توانسته اند چند نوع سرطان را با درمان هدفمند درمان کنند. بیشتر افراد مبتلا به سرطان همچنین به جراحی ، شیمی درمانی ، پرتودرمانی یا هورمون درمانی نیاز دارند.

نمونه هایی از درمان های هدفمند

روش های درمانی هدفمند به سرعت در زمینه تحقیقات سرطان رشد کرده است و محققان در حال بررسی بسیاری از اهداف و داروهای جدید از طریق آزمایشات بالینی هستند. در زیر چند نمونه از سرطان هایی که روش درمان هدفمند اکنون برایشان در دسترس هست، آورده شده است.

• سرطان پستان
• سرطان پروستات
• سرطان خون میلوئیدی مزمن (CML)
• سرطان ریه
• سرطان روده بزرگ
• ملانوم (نوعی سرطان پوست)
• لنفوم (نوعی سرطان دستگاه لنفاوی)

عوارض جانبی درمان های هدفمند سرطان چیست؟

دانشمندان انتظار داشتند که روش های درمانی هدفمند سرطان کمتر از داروهای سنتی شیمی درمانی سمی باشد. زیرا سلول های سرطانی بیش از سلول های طبیعی به اهداف وابسته هستند. با این حال ، درمان های هدفمند سرطان می تواند عوارض جانبی قابل توجهی داشته باشد.

شایعترین عوارض جانبی که با درمان های هدفمند دیده می شود، اسهال و مشکلات کبدی مانند هپاتیت و افزایش آنزیم های کبدی است. سایر عوارض جانبی که با درمان های هدفمند مشاهده می شود عبارتند از:

• مشکلات پوستی (جوش های پوستی، خشکی پوست ، تغییر ناخن ، رنگ رفتگی مو)
• مشکلات لخته شدن خون و ترمیم زخم
• فشار خون بالا
• سوراخ شدن دستگاه گوارش (عارضه جانبی نادر برخی از درمان های هدفمند)

برخی از عوارض جانبی، برخی از درمان های هدفمند با نتایج بهتر بیمار ارتباط دارد. به عنوان مثال، بیمارانی که دچار جوش پوستی (جوشهای پوستی شبیه آکنه) می شوند در حالی که تحت درمان با مهارکننده های انتقال سیگنال erlotinib (Tarceva) یا gefitinib (Iressa) هستند، هر دو گیرنده فاکتور رشد اپیدرم را هدف قرار می دهند، تمایل دارند که پاسخ بهتری به این داروها بدهند نسبت به بیمارانی که بثورات پوستی ایجاد نمی کنند. به طور مشابه ، بیماران مبتلا به فشار خون بالا که تحت درمان با مهار کننده آنژیوژنز bevacizumab هستند، به طور کلی نتایج بهتری داشته اند.

چند روش درمانی هدفمند که برای استفاده در کودکان تایید شده است ، می تواند عوارض جانبی متفاوتی در کودکان نسبت به بزرگسالان داشته باشد ، از جمله سرکوب سیستم ایمنی و اختلال در تولید اسپرم.