سرطان تیروئید (گواتر بدخیم) همان چیزی است که پزشکان آن را تومورهای بدخیم (کارسینوم) بافت تیروئید مینامند. آنها تنها یک درصد از سرطانهایی را تشکیل میدهند که بافت اطراف را تخریب میکنند. علت آن هنوز تا حد زیادی ناشناخته است.
زنان حدود دو تا سه برابر بیشتر تحت تأثیر تکثیر سلولی قرار دارند. کارسینوم تیروئید معمولاً خیلی دیر مشخص میشود. در عرض چند ماه یا حتی چند هفته در شما رشد میکندگواتر، یک تومور میتواند پشت آن باشد. رشد ناگهانی گواتر طولانی مدت نیز میتواند یک علامت هشدار دهنده باشد.
در این مقاله می خوانید :
آیا سرطان تیروئید ژنتیکی است؟
علل به طور کامل با جزئیات شناخته نشده است، اگرچه اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی در هر یک نقش دارند، بهویژه برای اشکال ارثی.
کارسینوم مدولاری تیروئید خانوادگی (FMTC) که در حدود ۲ مورد از هر ۱۰ کارسینوم مدولاری تیروئید (MTCs) رخ میدهد، ناشی از توارث یک ژن غیرطبیعی است.به گفته انجمن سرطان آمریکا، ترکیب FMTC و تومورهای سایر غدد درونریز، نئوپلازی غدد درونریز متعدد نوع ۲ (MEN 2) نامیده میشود. ۲ زیرگروه MEN 2a و MEN 2b وجود دارد که در اثر جهش ژنتیکی در ژن RET ایجاد میشود.
در MEN 2a، MTC با فئوکروموسیتوم ها (تومورهایی که آدرنالین تولید میکنند) و تومورهای پاراتیروئید مرتبط است.
در MEN 2b، MTC با فئوکروموسیتوم و رشد خوشخیم بافت عصبی روی زبان و در جاهای دیگر نوروما نامیده میشود. این زیرگروه بسیار نادرتر اما تهاجمیتر از MEN 2a است.
در این اشکال ارثی MTC، سرطانها اغلب در دوران کودکی یا اوایل بزرگسالی ایجاد میشوند و میتوانند زود پخش شوند. داشتن یکی از اعضای درجه یک خانواده (والدین، برادر، خواهر یا فرزند) مبتلا به این بیماری، حتی بدون وجود سندرم ارثی شناخته شده در خانواده، خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش میدهد.
نوع پاپیلاری اغلب در خانوادهها دیده میشود. تصور میشود که ژنهای کروموزوم ۱۹ و کروموزوم ۱ باعث این سرطانهای خانوادگی میشوند.
افراد مبتلا به بیماری کمپلکس کارنی، نوع I یا بیماری کاودن در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان تیروئید پاپیلاری و فولیکولی هستند. سندرم اولی ناشی از نقص در ژن PRKAR1A و دومی بیشتر به دلیل نقص در ژن PTEN ایجاد میشود.
با بررسی سوابق خانوادگی میتوان درمورد سرطان تیروئید نظر داد
در طول تاریخچه، پزشک خانواده شما میتواند در مورد بیماریهای قبلی مانند گواتر یا بیماریهای سابقه خانوادگی سؤالاتی بپرسد. او معمولاً گردن شما را برای تعیین اندازه تیروئید شما احساس میکند. غلظت هورمون در خون میتواند اطلاعاتی در مورد آن ارائه دهد. افزایش سطح کلسی تونین میتواند نشاندهنده سرطان باشد. در صورت وجود شک، پزشک خانواده میتواند شما را به یک متخصص داخلی یا غدد ارجاع دهد. این میتواند اندازه، موقعیت و ساختار بافت غده تیروئید شما را در سونوگرافی با دستگاه سونوگرافی قابلمشاهده کند.
در طی یک سینتی گرافی، پزشک هستهای تکنسیوم رادیواکتیو را به ورید بازوی شما تزریق میکند. این ماده آنقدر ضعیف رادیواکتیو است که بیضرر است. بافت تیروئید ماده ید مانند را جذب میکند. تابش آنها دوربینی را به رنگهای زرد و قرمز ارائه میدهد، مناطق بدون ماده در سایههای آبی ظاهر میشوند. ندولهای سرد نوعی سرطان تیروئید هستند. آنها تکنسیوم کمی جذب میکنند.
در طول آسپیراسیون با سوزن نازک با کمک سونوگرافی، متخصص داخلی بافت مشکوک را خارج میکند. سپس توسط آسیبشناس معاینه میشود. او میتواند تشخیص دهد که آیا و کدام نوع سرطان و در چه مرحلهای وجود دارد یا خیر.
پزشک شما همچنین ممکن است توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) را تجویز کند. در اینجا میتوان موقعیت دقیق و گسترش کارسینوم را تعیین کرد. تومورهای ثانویه (متاستاز) را نیز میتوان از این طریق کشف کرد.
برای بررسی عملکرد تارهای صوتی و تارهای صوتی، حنجره شما قبل و بعد از عمل منعکس میشود.
انواع مختلف سرطان تیروئید و واکنش آنها به درمان
متخصصانی که شما را معالجه میکنند میتوانند بهصورت جداگانه ارزیابی کنند که آیا کارسینوم تیروئید شما قابلدرمان است یا خیر. شانس بهبودی شما از جمله به مرحله رشد تومور، سن شما و نوع سرطان بستگی دارد. متخصص داخلی شما بر اساس نوع بافتی که سلولهای تومور از آن منشأ میگیرند، بین انواع مختلف سرطان تیروئید تمایز قائل میشود. حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد همه کارسینومهای تیروئید را بهاصطلاح کارسینومهای متمایز تشکیل میدهند. آنها در سلولهای فولیکول ایجاد میشوند. تیروئید در این کیسهها هورمون تولید میکند. پزشکان کارسینومهای تمایزیافته را به کارسینومهای پاپیلاری و فولیکولی (PCT و FTC) تقسیم میکنند.
کارسینومهای تمایزیافته بهکندی رشد میکنند. ساختار سلولی این تومورها هنوز شبیه بافت سالم تیروئید است. در مقایسه با شانس بهبودی از انواع دیگر سرطان، افراد مبتلا معمولاً شانس بسیار خوبی برای بهبودی دارند.
کارسینومهای تمایز نیافته یا آناپلاستیک نیز از سلولهای تولیدکننده هورمون منشأ میگیرند، اما نادر هستند. تومورها دیگر هیچ شباهتی با سلولهای تیروئید طبیعی ندارند. آنها معمولاً دیر کشف میشوند و بهسرعت پیشرفت میکنند.
کارسینوم مدولاری تیروئید از سلولهایی که کلسیتونین (سلولهای C) تولید میکنند، منشأ میگیرد. آنها در بافت همبند بین فولیکولها قرار دارند. این نوع تومور چهارتا ده درصد از کل کارسینومهای تیروئید را تشکیل میدهد. پیشآگهی بستگی به مرحله بیماری و میزان مداخله جراحی اولیه دارد.