ایمونوتراپی و شیمی‌درمانی از روش‌های درمانی رایج سرطان هستند. هر دو از داروها برای جلوگیری از رشد سرطان استفاده می‌کنند، اما به روش‌های مختلف به این هدف می‌رسند. ایمنی درمانی سیستم ایمنی بدن را افزایش داده، تقویت می‌کند بنابراین می‌تواند سلول‌های سرطانی را هدف قرار دهد. شیمی‌درمانی مستقیماً روی سلول‌های سرطانی اثر می‌گذارد و از تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کند.
متخصصان سلامت ممکن است به فرد توصیه کنند که همزمان تحت هر دو روش درمانی قرار گیرد. آن‌ها همچنین ممکن است از این روش‌های درمانی در کنار سایر روش‌های درمانی سرطان مانند پرتودرمانی یا جراحی استفاده کنند. در این مقاله تعاریف ایمونوتراپی و شیمی‌درمانی بررسی خواهد شد. همچنین در مورد هر یک از اقدامات، نحوه استفاده، عوارض جانبی، هزینه و موارد دیگر بحث خواهد شد.
در این مقاله می خوانید :
شیمی‌درمانی چیست؟
شیمی‌درمانی درمانی است که با استفاده از داروها سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهد. این داروها سلول‌های سرطانی تقسیم شده را از بین می‌برند و رشد و تکثیر آن‌ها را متوقف می‌کنند.
چگونه کار می‌کند؟
هنگامی‌که سلول‌های جدید تشکیل می‌شوند، یک سری مراحل را طی می‌کنند تا سلول‌هایی کاملاً فعال یا بالغ شوند. متخصصان پزشکی از این روند به عنوان چرخه سلولی یاد می‌کنند.
داروهای شیمی‌درمانی مختلف سلول‌هایی را هدف قرار می‌دهند که در مراحل مختلف این چرخه قرار دارند.
برخی از داروهای شیمی‌درمانی به سلول‌ها در نقطه تقسیم آسیب می‌رسانند. برخی دیگر قبل از تقسیم، زمانی که سلول‌ها از ژن‌های خود نسخه برداری می‌کنند، به سلول‌های سرطانی آسیب می‌رسانند.
شیمی‌درمانی به سلول‌هایی که به سرعت در حال رشد و تقسیم هستند آسیب می‌رساند. برخی از داروهای شیمی‌درمانی به DNA سلول آسیب می‌رسانند، سلول‌ها را در مراحل مختلف چرخه زندگی سلول از بین می‌برد، در حالی که سایر داروهای شیمی‌درمانی از تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کنند.
داروهای شیمی‌درمانی فرقی بین سلول‌های سرطانی و سلول‌های سالم نمی‌گذارند. این بدان معنی است که آن‌ها می‌توانند به سلول‌های سالم نیز آسیب برسانند، که می‌تواند منجر به عوارض جانبی زیادی شود.
انواع داروهای شیمی‌درمانی
انواع مختلفی از داروهای شیمی‌درمانی وجود دارد و همه آن‌ها به روش‌های مختلف کار می‌کنند. در زیر برخی از رایج‌ترین داروهای شیمی‌درمانی آورده شده است:
- عوامل آلکیل کننده: این داروها به DNA سلول‌های سرطانی آسیب می‌رسانند که تولید مثل سلول‌ها را متوقف می‌کند.
- نیتروزوره: این گروه از داروها می‌توانند از سد خونی مغزی عبور کنند که باعث می‌شود بیشتر داروها خارج از مغز نگه‌داشته شوند.
- آنتی متابولیت: این داروها به عنوان جایگزینی برای عناصر سازنده سلول‌های سرطانی عمل می‌کنند. در نتیجه، سلول‌ها نمی‌توانند از خود کپی کنند.
- آنتی‌بیوتیک‌های ضد تومور: آنتی‌بیوتیک‌های ضد تومور DNA داخل سلول‌های سرطانی را تغییر می‌دهند تا از رشد و تکثیر آن‌ها جلوگیری کند.
- مهارکننده‌های توپوایزومراز: توپوایزومرازها آنزیم‌هایی هستند که به جداسازی رشته‌های DNA کمک می‌کنند تا آنزیم‌ها بتوانند تکثیر شوند. مهارکننده‌های توپوایزومراز با تداخل با این آنزیم‌ها از تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کند.
- مهارکننده‌های میتوزیک: در این داروها از ترکیباتی استفاده می‌شود که از محصولات طبیعی مانند گیاهان حاصل می‌شود. آن‌ها از تقسیم سلول‌ها جلوگیری می‌کنند و همچنین می‌توانند به سلول‌ها در تمام مراحل چرخه سلول آسیب برسانند.
ایمونوتراپی چیست؟
ایمونوتراپی درمانی است که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا با سرطان مقابله کند. این روش درمانی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده یا عملکرد آن را تغییر دهد و این امکان را برای یافتن و حمله به سلول‌های سرطانی در بدن فراهم می‌کند.
چگونه کار می‌کند؟
سیستم ایمنی بدن سلول‌های غیر طبیعی را شناسایی و تخریب می‌کند. همچنین از رشد بسیاری از سرطان‌ها جلوگیری کرده یا آن‌ها را مهار می‌کند. سلول‌های ایمنی می‌توانند در تومور و اطراف آن وجود داشته باشند. به این سلول‌ها لنفوسیت‌های نفوذی تومور گفته می‌شود و می‌تواند نشانه‌ای از پاسخ سیستم ایمنی بدن به سرطان باشد.
سیستم ایمنی بدن می‌تواند از رشد سرطان جلوگیری و یا رشد آن را کند، کند. با این حال، سلول‌های سرطانی می‌توانند تغییرات ژنتیکی داشته باشند که باعث شود کمتر در سیستم ایمنی بدن دیده شوند.
سلول‌های سرطانی همچنین ممکن است پروتئین‌هایی در سطح خود داشته باشند که می‌توانند سلول‌های ایمنی را خاموش کنند. برخی از سلول‌های سرطانی دیگر می‌توانند سلول‌های طبیعی اطراف تومور را تغییر دهند و باعث شوند آن‌ها در عملکرد سیستم ایمنی بدن دخالت کنند.
ایمونوتراپی به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا هنگام پاسخ به سلول‌های سرطانی مؤثرتر باشد.
برخی از داروهای ایمونوتراپی ایست‌های بازرسی ایمنی را مسدود می‌کنند که معمولاً از واکنش شدید سیستم ایمنی بدن جلوگیری می‌کند. مسدود کردن این ایستگاه‌های بازرسی به سلول‌های ایمنی اجازه می‌دهد تا شدیدتر از حد طبیعی به سلول‌های سرطانی پاسخ دهند. سایر داروهای ایمونوتراپی توانایی طبیعی سلول‌های ایمنی را برای مقابله با سلول‌های سرطانی تقویت می‌کنند.
انواع داروهای ایمونوتراپی
تعدادی داروی ایمونوتراپی وجود دارد که به روش‌های مختلف کار می‌کنند. این داروها عبارت‌اند از:
- بازدارنده‌های ایست بازرسی: این موارد ایست بازرسی ایمنی را که معمولاً از پاسخ بیش از حد سیستم ایمنی جلوگیری می‌کند، مسدود می‌کنند.
- درمان سلول T گیرنده آنتی ژن کایمریک: یک متخصص پزشکی برخی از سلول‌های T را که نوعی سلول ایمنی هستند از خون فرد خارج کرده و آن‌ها را با ویروس مخلوط می‌کند. این ویروس به سلول‌های T کمک می‌کند تا بهتر به سلول‌های سرطانی حمله کنند.
- سیتوکین‌ها: در این روش درمانی از سایتوکاین‌ها، پروتئین‌های کوچکی که پیام‌هایی را بین سلول‌ها حمل می‌کنند، استفاده می‌شود تا سلول‌های ایمنی بدن را برای حمله به سرطان تحریک کند.
- تعدیل کننده سیستم ایمنی: این داروها پاسخ سیستم ایمنی بدن به سرطان را افزایش می‌دهند.
- واکسن سرطان: این داروها به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند تا پاسخ خود را در برابر برخی شرایط آغاز کنند.
- آنتی بادی‌های مونوکلونال: در این روش درمانی از پروتئین‌های ساخته شده مصنوعی استفاده می‌شود که به قسمت‌های خاصی از سلول‌های سرطانی متصل می‌شوند. این سلول‌ها را علامت گذاری می‌کند بنابراین سیستم ایمنی بدن می‌تواند آن‌ها را راحت‌تر تشخیص دهد.
تجویز دارو
متخصصان بهداشت و درمان، شیمی‌درمانی و ایمونوتراپی را به روش‌های زیر انجام می‌دهند:
شیمی‌درمانی
فرد داروهای شیمی‌درمانی خود را به صورت تزریق داخل وریدی (IV) دریافت می‌کند. در طی تزریق، یک متخصص مراقبت‌های پزشکی داروها را از طریق یک لوله نازک به نام کاتتر وارد بدن فرد می‌کند. کاتتر از طریق شریان، ورید، حفره بدن یا سایر قسمت‌های بدن وارد بدن می‌شود.
تجویز داروهای شیمی‌درمانی می‌تواند به روش‌های زیر انجام شود:
- تزریق فشاری داخل وریدی: یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی داروها را با استفاده از سرنگ تجویز می‌کند. این روش ممکن است فقط چند دقیقه طول بکشد.
- تزریق اینفیوژن داخل وریدی: وسیله‌ای به نام پمپ تزریق سرعت جریان داروها در بدن را کنترل می‌کند. این کار ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
- اینفیوژن مداوم داخل وریدی: پمپ‌های الکتریکی تزریق داروها را به آرامی تجویز می‌کنند. این ممکن است ۱ یا چند روز طول بکشد.
سایر روش‌های تجویز شیمی‌درمانی عبارت‌اند از:
- داخل نخاعی: داروها از طریق کاتتر وارد کانال نخاع می‌شوند.
- داخل شریانی: داروها وارد شریان اصلی خون‌رسانی به تومور می‌شوند.
- داخل حفره‌ای: یک متخصص داروها را در یک منطقه بسته از بدن مانند مثانه یا سینه تجویز می‌کند.
- عضلانی: یک متخصص مراقبت‌های پزشکی داروها را به عضله تزریق می‌کند.
- Intralesional : یک متخصص پزشکی سلامت داروها را مستقیماً به تومور تزریق می‌کند.
- Intravesical : فرد داروها را از طریق کاتتر نرم وارد مثانه می‌کند.
- خوراکی: فرد داروهای شیمی‌درمانی خود را به صورت قرص مصرف می‌کند.
- موضعی: فرد کرم موضعی حاوی داروهای شیمی‌درمانی را به پوست خود می‌زند.
ایمونوتراپی
یک متخصص مراقبت‌های پزشکی ایمونوتراپی را به روش‌های زیر انجام می‌دهد:
- از طریق تزریق
- به عنوان یک قرص
- به عنوان یک کرم موضعی
- از طریق کاتتر به داخل مثانه
اثرات جانبی
هر دو روش درمانی باعث عوارض جانبی می‌شوند.
شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی می‌تواند به سلول‌های سالم و همچنین سلول‌های سرطانی آسیب برساند. این می‌تواند منجر به تعدادی از عوارض جانبی شود. عوارض جانبی شایع شیمی‌درمانی عبارت‌اند از:
- خستگی
- ریزش مو
- کبودی و خونریزی
- عفونت‌ها
- کم خونی
- تهوع و استفراغ
- تغییر در اشتها
- یبوست و اسهال
- زخم‌های دهان، زبان و گلو
- مشکل در بلعیدن
- مسائل عصبی مانند بی حسی، سوزن‌سوزن شدن و درد
- خشکی پوست و تغییر رنگ پوست
- تغییرات ادرار و مثانه
- نوسان وزن
- مشکل در تمرکز
- تغییرات خلق‌وخوی
- تغییرات در میل جنسی
- مسائل باروری
ایمونوتراپی
ایمنی درمانی نیز می‌تواند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند. این موارد اغلب هنگامی اتفاق می‌افتد که پاسخ ایمنی بدن برای مقابله با سرطان به طور چشمگیری افزایش یابد. عوارض جانبی رایج ایمونوتراپی عبارت‌اند از:
- تب و لرز
- ضعف
- سرگیجه
- تهوع و استفراغ
- دردهای عضلانی
- درد مفصل
- خستگی
- سردرد
- مسائل تنفسی
- فشارخون بالا یا پایین
سایر عوارض جانبی کمی شایع دیگر عبارت‌اند از:
- احتباس مایعات که باعث تورم و افزایش وزن می‌شود.
- تپش قلب
- احتقان سینوس
- اسهال
- افزایش خطر عفونت
- التهاب اندام
هر کدام از این روش‌ها چه نوع سرطانی را درمان می‌کنند؟
شیمی‌درمانی و ایمنی درمانی می‌توانند بسیاری از انواع سرطان را درمان کنند. پزشکان می‌توانند از شیمی‌درمانی در موارد زیر استفاده کنند:
- برای کوچک کردن تومور قبل از عمل
- برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده بعد از جراحی و عود آن را به تأخیر بیندازند یا از آن جلوگیری کنند
- در طی بهبودی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده و به تأخیر انداختن یا جلوگیری از عود
- در مراحل بعدی سرطان پیشرفت آن را کند و علائم را کاهش دهد
با توجه به این که پزشکان از ایمونوتراپی به اندازه شیمی‌درمانی استفاده نمی‌کنند، می‌توان گفت شیمی‌درمانی یک درمان رایج تقریباً برای همه انواع سرطان است
آیا هر دو روش مؤثر هستند؟
- ایمونوتراپی و شیمی‌درمانی می‌توانند از درمان‌های مؤثر سرطان باشند. یکی بهتر از دیگری نیست.
- اثربخشی هر روش درمانی به نوع و مرحله سرطان فرد بستگی دارد.
- هنگام تصمیم گیری در مورد درمان، فرد باید با پزشک در مورد گزینه‌های احتمالی درمان و اینکه چگونه این روش‌ها بر وضعیت شخصی او تأثیر می‌گذارد صحبت کند.
- یک پزشک می‌تواند مزایا و معایب هر روش درمانی را توضیح دهد و تعیین کند که کدام گزینه برای نیازهای خاص فرد مناسب است.
بیمه و هزینه ها
هزینه شیمی‌درمانی و ایمنی درمانی ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع و مرحله سرطان در یک فرد
- تعداد درمان‌هایی که آن‌ها نیاز دارند
- مدت زمان هر درمان
- نوع خاصی از شیمی‌درمانی یا ایمونوتراپی مورد نیاز آن‌ها
- جایی که آن‌ها فرد تحت درمان قرار می‌گیرند
- منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند
بیشتر برنامه‌های مراقبت‌های بهداشتی برخی از هزینه‌های شیمی‌درمانی و ایمونوتراپی را پوشش می‌دهد. با این حال، بسته به برنامه بیمه‌ای که شخص دارد، ممکن است مجبور شوند مقداری از هزینه را خودشان بپردازند. مهم است که فرد اطلاعات زیر را در مورد سیاست بیمه‌ای روش‌های درمانی خود بداند:
- شرایط بیمه‌نامه
- شبکه پزشکان، بیمارستان‌ها یا کلینیک‌های ارجح یا مطابق با سیاست آن‌ها
- سوابق دقیق هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی آن‌ها
خلاصه
- ایمونوتراپی و شیمی‌درمانی دو درمان رایج سرطان هستند.
- در شیمی‌درمانی از داروهایی برای تعیین و تخریب سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. ایمنی درمانی به سیستم ایمنی بدن فرد کمک می‌کند تا بهتر با سرطان خود مبارزه کند.
- متخصصان درمان اغلب در یک برنامه درمانی از شیمی‌درمانی و ایمونوتراپی با هم استفاده می‌کنند.
- هنگام تصمیم گیری در مورد روش‌های درمانی، فرد باید با پزشک صحبت کند.
