هورمون ها مواد شیمیایی هستند که به طور طبیعی توسط اندام هایی که سیستم غدد درون ریز بدن را تشکیل می دهند (لوزالمعده و غده هیپوفیز ، تیروئید و غده فوق کلیه) تولید می شوند. این مواد شیمیایی از طریق جریان خون در سراسر بدن حرکت می کنند و به انجام کارهای مختلف اعضای مختلف بدن کمک می کنند. برخی از نمونه های هورمون ها عبارتند از: استروژن ، تستوسترون ، انسولین ، هورمون تیروئید ، کورتیزول و اپی نفرین.
محققان دریافته اند که برخی از سرطان ها توسط هورمون ها “تغذیه می شوند” و برای رشد به هورمون ها وابسته اند. در این موارد، جلوگیری از عملکرد این هورمون ها می تواند رشد سرطان را کند یا متوقف کند. در ادامه مبحث هورمون درمانی را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.
درمان سرطان با هورمون ها، هورمون درمانی نام دارد. هورمون درمانی بیشتر برای درمان انواع خاصی از سرطان پستان و سرطان پروستات استفاده می شود، که برای رشد به هورمون های جنسی نیاز دارند. چند سرطان دیگر نیز با هورمون درمانی قابل درمان هستند.
همچنین افراد تراجنسیتی ممکن است به هورمون درمانی بعنوان بخشی از درمان نیاز داشته باشند.
باید یادآور شویم، هورمون درمانی ( Hormone Therapy ) که برای درمان برخی سرطان ها استفاده می شود نباید با درمان جایگزینی هورمون ( Hormone Replacement Therapy ) اشتباه شود. هورمون‌درمانی برای جلوگیری از تولید هورمون ها یا اقدامات آنها استفاده می شود، در حالی که درمان جایگزینی هورمون، که یک درمان سرطانی نیست، معمولا به هورمون هایی برای جایگزینی هورمون هایی که بدن برای درمان علائم مربوط به یائسگی ایجاد نمی کند، اطلاق می شود.
اطلاعات زیر توصیف هورمون درمانی است که برای درمان سرطان استفاده می شود.
هورمون درمانی چگونه کار می کند؟
هورمون درمانی به عنوان یک درمان سیستمیک در نظر گرفته می شود زیرا داروهای مورد استفاده در هورمون درمانی برای هدف قرار دادن و یافتن هورمون ها به سراسر بدن گردش می کنند. این امر باعث می شود که این روش متفاوت از روش های درمانی باشد که فقط قسمت خاصی از بدن را تحت تأثیر قرار می دهد ، مانند اکثر انواع جراحی و پرتو درمانی. به درمان هایی از این قبیل ، درمان های محلی گفته می شود زیرا در یک قسمت از بدن تأثیر می گذارد. همچنین جراحی برای از بین بردن اندام های سازنده هورمون می تواند به عنوان نوعی هورمون درمانی استفاده شود.
چند روش وجود دارد که از طریق آنها هورمون درمانی می تواند انجام شود:
مسدود کردن عملکرد هورمون ها
سلول ها “گیرنده هایی” در سطح خود دارند که هورمون های خاصی به آنها متصل می شوند و باعث فعالیت در داخل سلول ها می شوند. با انسداد گیرنده با یک ترکیب دیگر، هورمون قادر به اتصال به گیرنده خود نیست. بنابراین اگر “نقطه اتصال” طبیعی هورمون بر روی سلول قبلا گرفته شده باشد، این هورمون نمی تواند به سلول متصل شده و آن را فعال کند.
جلوگیری از تولید هورمون در بدن
این را می توان با دارو برای جلوگیری از تولید هورمون یا با جراحی برای برداشتن عضوی که هورمون تولید می کند، انجام داد. به عنوان مثال، با برداشتن تخمدان ها با جراحی می توان تولید استروژن را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
تغییر شکل یا ازبین بردن گیرنده های هورمونی موجود در سلول ها
این باعث می شود هورمون نتواند به درستی به گیرنده سلول متصل شود و آن را فعال کند، در اصل باعث عدم عملکرد هورمون می شود. از هورمون درمانی می توان برای موارد زیر استفاده کرد:
- با توقف یا کاهش رشد، نوع خاصی از سرطان را درمان کند.
- علائم مربوط به نوع خاصی از سرطان را کاهش دهد.
انواع هورمون درمانی
انواع مختلفی از هورمون‌درمانی وجود دارد. در اینجا چند نمونه از انواع هورمون‌درمانی و سرطان هایی که ممکن است برای درمان آنها استفاده شود وجود دارد.
درمان سرطان پستان
- مهار کننده های آروماتاز (AI) ، مانند آناستروزول ، اگزمستان و لتروزول
- تعدیل کننده های گیرنده استروژن انتخابی (SERM)، مانند تاموکسیفن و رالوکسیفن
- آنتاگونیست های گیرنده استروژن ، مانند فولوسترانت و تورمیفن
- آگونیست های هورمون آزاد کننده هورمون لوتئین کننده (LHRH)، مانند گوزرلین ، لوپرولید و تریپتورلین
- جراحی برای برداشتن تخمدان ها (معروف به اووفرکتومی)
درمان سرطان پروستات
- ضد آندروژن ها مانند آپالوتامید ، آنزالوتامید ، دارولوتامید ، بیکالوتامید ، فلوتامید و نیلوتامید (که به آن درمان آندروژن محروم یا ADT نیز گفته می شود)
- مهار کننده های CYP17 ، مانند آبریراترون و کتوکونازول
- آگونیست ها و آنتاگونیست های هورمون آزاد کننده هورمون لوتئین کننده (LHRH)، مانند گوزرلین ، لوپرولید ، تریپتورلین و دگرلیکس
- جراحی برای برداشتن بیضه ها (معروف به ارکیکتومی یا اخته جراحی)
درمان سرطان آندومتر (پوشش رحم یا رحم)
- پروژستین ها ، مانند استات مدروکسی پروژسترون یا استات مگسترول
- تعدیل کننده های گیرنده استروژن انتخابی (SERM)، مانند تاموکسیفن و رالوکسیفن
- آگونیست های هورمون آزاد کننده هورمون لوتئین کننده (LHRH)، مانند گوزرلین و لوپرولید
- مهار کننده های آروماتاز(AI)، مانند لتروزول ، آناستروزول و اگزمستان
درمان سرطان غده فوق کلیه
- آدرنولیتیک ها مانند میتوتان
- آنتاگونیست های گیرنده استروژن ، مانند فولوسترانت و تورمیفن
- تعدیل کننده های گیرنده استروژن انتخابی (SERM)، مانند تاموکسیفن و رالوکسیفن
روش های دریافت هورمون درمانی
روش های متفاوتی جهت دریافت هورمون درمانی وجود دارد که براساس تشخیص پزشک و شرایط بیمار می تواند متفاوت باشد.
داروهای خوراکی
بسیاری از انواع هورمون‌درمانی داروهایی هستند که از طریق دهان مصرف می شوند. در این موارد، شما مانند سایر داروها قرص، کپسول یا مایعات را می بلعید. این موارد معمولا در خانه مصرف می شوند. تعداد دفعات مصرف آنها به دارو تجویز شده و نوع سرطان تحت درمان بستگی دارد. به همین دلیل، بسیار مهم است که مطمئن شوید دقیقاً نحوه مصرف آن را می دانید و دقیقا دستورالعمل ها را دنبال می کنید. بسته به دارویی که برای شما تجویز می شود، ممکن است اقدامات احتیاطی خاصی نیز انجام شود. در مورد اقدامات احتیاطی ویژه داروهای سرطان خوراکی از تیم درمان خود بپرسید.
داروهای تزریقی
برخی از انواع هورمون درمانی، تزریقاتی است که در بازو، پا یا مفصل ران انجام می شود. به این موارد آمپول های عضلانی یا (IM) گفته می شود. انواع دیگری نیز وجود دارد که دقیقا در زیر پوست شکم تجویز می شوند. به این موارد آمپول های زیرپوستی (SC) یا (sub-Q) گفته می شود. تعداد دفعات مصرف آنها به دارو و نوع سرطان تحت درمان بستگی دارد. تزریقات ممکن است در مرکز درمان یا مطب پزشک انجام شود. گاهی اوقات به بیماران آموزش داده می شود که آمپول خود را بزنند.
جراحی برای از بین بردن اندام های سازنده هورمون
برخی از انواع جراحی ها نیز می توانند نوعی هورمون درمانی باشند. به عنوان مثال، ارکیکتومی (جراحی برای برداشتن بیضه ها ، منبع اصلی تستوسترون در بدن) برای برخی از مردان مبتلا به سرطان پروستات که به عنوان بخشی از درمان خود به هورمون‌درمانی نیاز دارند، می تواند یک گزینه باشد. به همین ترتیب ، اووفرکتومی (جراحی برای برداشتن تخمدان ها، منبع اصلی استروژن و پروژسترون در بدن) می تواند برای برخی از زنان مبتلا به سرطان پستان یک گزینه باشد.
عوارض جانبی این نوع هورمون درمانی مانند درمان هایی است که در آن از داروهایی استفاده می شود که سطح هورمون ها را در بدن کاهش می دهند. یک مزیت این نوع هورمون‌درمانی این است که یکباره انجام می شود و به درمان طولانی مدت با داروها احتیاج ندارد. یک نقطه ضعف احتمالی این است که دائمی است، بنابراین پس از اتمام کار، نمی توان آن را برگشت داد.
عوارض جانبی هورمون درمانی
عوارض جانبی هر بیمار می تواند متفاوت باشد و به نوع هورمون درمانی که دریافت می کند و سایر عوامل بستگی دارد. دانستن عوارض جانبی احتمالی هنگام تصمیم گیری در مورد درمان بسیار مهم است. همچنین تعادل بخشیدن به مزایا و خطرات هر درمانی بسیار مهم است. با تیم مراقبت از سرطان خود صحبت کنید و هر سوالی در مورد هورمون‌درمانی دارید بپرسید.
برای مردان
مردانی که هورمون‌درمانی برای سرطان پروستات انجام می دهند ممکن است این عوارض جانبی را داشته باشند:
- گرگرفتگی
- کاهش میل جنسی
- اختلال نعوظ (مشکل در نعوظ)
- از دست دادن استخوان و خطر بیشتری برای شکستگی
- خستگی
- افزایش وزن (به خصوص در اطراف شکم) با کاهش توده عضلانی
- مشکلات حافظه
- افزایش خطر سایر مشکلات سلامتی
برای زنان
زنانی که تحت هورمون‌درمانی برای سرطان پستان یا آندومتر قرار می گیرند ممکن است این عوارض جانبی را داشته باشند:
- گرگرفتگی
- ترشحات واژن ، خشکی یا تحریک
- کاهش میل جنسی
- خستگی
- حالت تهوع
- درد در عضلات و مفاصل
- از دست دادن استخوان و خطر بیشتری برای شکستگی
- خطر بیشتر انواع دیگر سرطان ، سکته ، لخته شدن خون ، آب مروارید و بیماری های قلبی
مردان مبتلا به سرطان پستان که تحت هورمون‌درمانی قرار می گیرند نیز می توانند بسیاری از همین عوارض جانبی را همراه با اختلال نعوظ تجربه کنند.
