سرطان استخوان می‌تواند از هر استخوانی در بدن شروع شود، اما معمولاً لگن یا استخوان‌های بلند دست و پاها را درگیر می‌کند. سرطان استخوان نادر است و کمتر از ۱ درصد از کل سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد. در حقیقت، تومورهای غیر سرطانی استخوان بسیار شایع‌تر از تومورهای سرطانی هستند.
برخی از انواع سرطان استخوان در وهله اول در کودکان اتفاق می‌افتد، درحالی‌که برخی دیگر بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شوند. حذف به کمک جراحی رایج‌ترین روش درمانی است، اما ممکن است از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیز استفاده شود. تصمیم برای استفاده از جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی بر اساس نوع سرطان استخوان تحت درمان است.
در این مقاله می خوانید :
انواع سرطان استخوان
این نوع سرطان بر اساس نوع سلول شروع سرطان به انواع جداگانه تقسیم می‌شوند. متداول‌ترین انواع آن عبارت‌اند از:
- استئو سارکوما
- کندروسارکوم
- سارکوم اووینگ (Ewing)
استئو سارکوما:
استئو سارکوما شایع‌ترین شکل سرطان استخوان است. در این تومور سلول‌های سرطانی استخوان تولید می‌کنند. این نوع سرطان استخوان اغلب در کودکان و بزرگسالان، در استخوان‌های پا یا بازو رخ می‌دهد. در شرایط نادر، استئوسارکوما می‌تواند در خارج از استخوان ایجاد شود (استئوسارکوم خارج اسکلتی).
کندروسارکوما:
کندروسارکوما دومین نوع شایع سرطان استخوان است. در این تومور سلول‌های سرطانی غضروف تولید می‌کنند. کندروسارکوما معمولاً در بزرگسالان میان‌سال و مسن در لگن، پاها یا بازوها رخ می‌دهد.
سارکوم اووینگ (Ewing):
تومورهای سارکوم اووینگ معمولاً در لگن، پاها یا بازوهای کودکان و بزرگسالان ظاهر می‌شوند.
علائم سرطان استخوان
علائم و نشانه‌های این عارضه عبارت‌اند از:
- درد استخوان
- تورم و حساسیت به لمس در نزدیکی ناحیه آسیب‌دیده
- ضعیف شدن استخوان که منجر به شکستگی می‌شود.
- خستگی
- کاهش ناخواسته وزن
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شما یا فرزندتان دچار درد استخوان با علائم زیر می‌شوید با پزشک خود قرار بگذارید که:
- دردی که می‌آید و می‌رود.
- دردی که شب بدتر می‌شود.
- مسکن‌های بدون نسخه به شما کمک نمی‌کنند.
علل ایجاد سرطان استخوان
علت بیشتر سرطان‌های استخوان ناشناخته است. تعداد کمی از آنها با عوامل وراثتی مرتبط هستند، درحالی‌که سایر موارد مربوط به‌قرار گرفتن در معرض پرتوهای قبلی است.
عوامل خطر
مشخص نیست که چه عواملی باعث سرطان استخوان می‌شود، اما پزشکان متوجه شده‌اند که عوامل خاصی با افزایش خطر این نوع سرطان همراه هستند، از جمله:
سندرم‌های ژنتیکی ارثی: سندرم‌های ژنتیکی نادر خاصی که از طریق خانواده‌ها منتقل می‌شوند، خطر سرطان استخوان را افزایش می‌دهند، از جمله سندرم Li-Fraumeni و رتینوبلاستوما ارثی.
بیماری پاژه استخوان: بیماری پاژه در استخوان که معمولاً در بزرگسالان مسن رخ می‌دهد، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان استخوان را در مراحل بعدی افزایش دهد.
پرتودرمانی برای سرطان: قرارگرفتن در معرض پرتوهای زیاد، مانند مواردی که در طول پرتودرمانی برای سرطان داده می‌شود، خطر ابتلا به سرطان استخوان را در آینده افزایش می‌دهد.
روش‌های تشخیص
آزمایش‌های تصویربرداری می‌توانند به تعیین محل و اندازه تومورهای استخوانی و گسترش تومورها به سایر قسمت‌های بدن کمک کنند. انواع آزمایش‌ها تصویربرداری توصیه شده به علائم و نشانه‌های فردی بیمار بستگی دارد. آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اسکن استخوان
- توموگرافی رایانه‌ای (CT)
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
- توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)
- اشعه ایکس
- نمونه‌برداری
پزشک ممکن است روشی را برای برداشتن نمونه‌ای از بافت (بیوپسی) تومور برای آزمایش آزمایشگاهی توصیه کند. آزمایش می‌تواند به پزشک اطلاع دهد که آیا بافت موردنظر سرطانی است یا نه و اگر جواب مثبت است، در این صورت چه نوع سرطانی است. همچنین می‌تواند نشان دهد که سلول‌های تومور به‌سرعت رشد می‌کنند یا به‌آرامی.
انواع روش‌های بیوپسی برای تشخیص سرطان استخوان استفاده می‌شود:
واردکردن سوزن از طریق پوست به داخل تومور: در طی نمونه‌برداری با سوزن، پزشک یک سوزن نازک را از طریق پوست وارد و آن را به داخل تومور هدایت می‌کند. پزشک با استفاده از سوزن قطعات کوچک بافت را از تومور خارج می‌کند.
جراحی برای برداشتن نمونه بافت برای آزمایش: در طی بیوپسی جراحی، پزشک از طریق پوست برشی ایجاد می‌کند و کل تومور یا بخشی از آن را برمی‌دارد.
تعیین نوع بیوپسی موردنیاز و جزئیات نحوه انجام آن نیاز به برنامه‌ریزی دقیق توسط تیم پزشکی دارد. پزشکان باید بیوپسی را به روشی انجام دهند که با جراحی آینده برای برداشتن سرطان استخوان تداخل نداشته باشد. به همین دلیل، قبل از نمونه‌برداری، از پزشک خود بخواهید به تیمی از پزشکان که تجربه زیادی در درمان تومورهای استخوان دارند، مشورت کند.
مراحل سرطان استخوان
اگر پزشک تشخیص این بیماری را تأیید کند، سعی می‌کند میزان (مرحله) سرطان را تعیین کند زیرا این موضوع در تعیین گزینه‌های درمانی پزشک را راهنمایی می‌کند. عواملی که باید در نظر گرفته شود عبارت‌اند از:
- اندازه تومور چقدر است؟
- سرعت رشد سرطان چقدر است؟
- تعداد استخوان‌های آسیب‌دیده، مانند مهره‌های مجاور ستون فقرات
- اینکه آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش‌یافته است یا خیر؟
مراحل سرطان استخوان با اعداد رومی، از ۰ تا IV نشان داده می‌شود. پایین‌ترین مراحل نشان می‌دهد که تومور کوچک‌تر و کمتر تهاجمی است. در مرحله چهارم، سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش‌یافته است.
روش‌های درمانی سرطان استخوان
گزینه‌های درمانی برای سرطان استخوان بر اساس نوع سرطانی است که فرد دارد، مرحله سرطان، سلامت کلی و ترجیحات خصی بیمار است. سرطان‌های مختلف استخوان به درمان‌های مختلف پاسخ می‌دهند و پزشکان می‌توانند به شما در انتخاب برای بهترین راه درمان سرطان کمک کنند. به‌عنوان‌مثال، برخی از سرطان‌های استخوان فقط با جراحی درمان می‌شوند. برخی با جراحی و شیمی‌درمانی و برخی دیگر با جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی داخلی یا براکتی تراپی.
عمل جراحی
هدف از جراحی برداشتن کل تومور سرطانی است. در بیشتر موارد، جراحی شامل تکنیک‌های خاصی برای ازبین‌بردن تومور در یک بخش، همراه با برداشتن بخش کوچکی از بافت سالم است که آن را احاطه کرده است. جراح استخوان ازدست‌رفته را با مقداری استخوان از ناحیه دیگر بدن فرد، یا با مواد موجود در یک بانک استخوان یا استفاده از یک جایگزین ساخته شده از فلز و پلاستیک سخت جایگزین می‌کند.
سرطان‌های استخوان بسیار بزرگ یا آن‌هایی که در نقطه پیچیده‌ای از استخوان قرار دارند، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از اندام (قطع عضو) داشته باشد. باتوجه‌به اینکه سایر درمان‌ها ایجاد شده‌اند، قطع عضو معمولاً کم رخ می‌دهد. اگر به قطع عضو نیاز باشد، به‌احتمال زیاد اندام مصنوعی خواهید داشت و آموزش می‌بینید تا کارهای روزمره را با استفاده از اندام جدید انجام دهید.
شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی از داروهای ضد سرطان قوی که معمولاً از طریق ورید (به‌صورت تزریق داخل وریدی) منتقل می‌شوند، برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. بااین‌حال، این نوع درمان برای برخی از انواع سرطان استخوان بهتر از برخی دیگر است. به‌عنوان‌مثال، شیمی‌درمانی به‌طورکلی برای کندروسارکوما بسیار مؤثر نیست، اما بخش مهمی از درمان استئوسارکوم و سارکوم اووینگ است.
پرتودرمانی
در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه X برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. در طول پرتودرمانی، روی میز دراز می‌کشید درحالی‌که ماشین خاصی به دور شما حرکت می‌کند و پرتوهای انرژی را در نقاط دقیق بدن شما هدف قرار می‌دهد.
پرتودرمانی غالباً قبل از عمل مورداستفاده قرار می‌گیرد زیرا می‌تواند تومور را کوچک کرده و برداشت آن را آسان‌تر کند. این به نوبه خود می‌تواند به کاهش احتمال لزوم قطع عضو کمک کند.
پرتودرمانی همچنین ممکن است در افراد مبتلا به سرطان استخوانی استفاده شود که به‌تنهایی با جراحی درمان نمی‌شود. بعد از جراحی، پرتودرمانی ممکن است برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی که ممکن است پشت سر گذاشته شوند، استفاده شود. برای افرادی که سرطان استخوان پیشرفته دارند، پرتودرمانی ممکن است به کنترل علائم و نشانه‌ها مانند درد کمک کند.
