سرطان کیسه صفرا : علائم، علت ، ریسک فاکتورها و درمان

کیسه صفرا یک اندام کیسه مانند کوچک به طول ۳ اینچ و عرض ۱ اینچ است که در زیر کبد فرد قرار دارد. وظیفه آن ذخیره صفرا است که مایعی است که توسط کبد ساخته می‌شود. پس از ذخیره شدن مایع در کیسه صفرا ، مایع صفرا در روده کوچک فرد آزاد می‌شود تا به هضم غذا کمک کند. سرطان کیسه صفرا نادر است.

علل سرطان کیسه صفرا

پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث این سرطان می‌شود. پزشکان معتقدند که مانند همه سرطان‌ها، ممکن است به علت جهش ژنتیکی این سرطان ایجاد شود، که در DNA افراد باعث رشد سریع و بی‌رویه سلول‌ها می‌شود. با افزایش سریع سلول‌ها، توده یا تومور تشکیل می‌شود. اگر این سلول‌ها درمان نشوند، سرانجام به بافت مجاور و به بخش‌های دیگر بدن گسترش می‌یابند. عوامل خطر وجود دارد که احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد. بیشتر آنها مربوط به التهاب طولانی مدت کیسه صفرا هستند. داشتن این عوامل خطر به این معنی نیست که به سرطان مبتلا می‌شوید. این فقط بدان معناست که شانس فرد برای ابتلا به آن ممکن است بیشتر باشد.

عوامل خطر سنگ کیسه صفرا

سنگ کیسه صفرا تکه‌های کوچکی از مواد سفت شده است که در کیسه صفرا ایجاد می‌شود هنگامی که صفرا فرد حاوی کلسترول زیاد یا بیلی روبین است – رنگدانه‌ای هنگام تجزیه گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود.
هنگامی که سنگ‌های صفراوی مسیر خروجی – که مجاری صفراوی نامیده می‌شود – را از کیسه صفرا یا کبد مسدود کنند ، کیسه صفرا ملتهب می‌شود. این بیماری کوله سیستیت نامیده می‌شود و می‌تواند یک مشکل مزمن یا حاد باشد.
التهاب مزمن ناشی از کوله سیستیت بزرگترین عامل خطر برای سرطان کیسه صفرا است. طبق گزارش انجمن سرطان شناسی بالینی آمریکا (ASCO) ، سنگ‌های صفراوی در ۷۵ تا ۹۰ درصد از افراد مبتلا به سرطان کیسه صفرا یافت می‌شود.
اما به خاطر داشته باشید که سنگ کیسه صفرا بسیار رایج است و داشتن آنها به این معنی نیست که لزوما به سرطان مبتلا می‌شوید. طبق گزارش ASCO ، بیش از ۹۹ درصد از افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند هرگز به سرطان کیسه صفرا مبتلا نمی‌شوند.

برخی دیگر از عوامل مرتبط با خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا عبارتند از:

• کیسه صفرا پرسلن: این زمانی است که کیسه صفرا مانند سفال به نظر می‌رسد، زیرا دیواره‌های آن کلسیفیه شده است. این می‌تواند بعد از کولسیستیت مزمن رخ دهد و با التهاب همراه است.
• پولیپ کیسه صفرا: تنها حدود ۵ درصد از این رشدهای کوچک در کیسه صفرا سرطانی هستند.
• رابطه‌ی جنسی: طبق گزارش ACS ، زنان تا چهار برابر بیشتر از مردان به سرطان کیسه صفرا مبتلا می‌شوند.
• سن: سرطان کیسه صفرا به طور معمول افراد بالای ۶۵ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به طور متوسط​​، افراد ۷۲ ساله وقتی می‌فهمند که به آن مبتلا هستند.
• نژاد: در ایالات متحده ، آمریکای لاتین ، بومیان آمریکا و مکزیکی‌ها بیشترین خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا را دارند.
• مشکلات مجاری صفراوی: شرایط موجود در مجاری صفراوی که مانع جریان صفرا می‌شود می‌تواند باعث برگشت آن به کیسه صفرا شود. این باعث التهاب می‌شود که خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش یابد.
• کلانژیت اسکلروزان اولیه: زخم‌هایی که در اثر التهاب مجاری صفراوی ایجاد می‌شوند، خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی و کیسه صفرا را افزایش می‌دهند.
• حصبه باکتری سالمونلا باعث تیفوئید می‌شود: افرادی که دارای عفونت‌های مزمن و طولانی مدت با یا بدون علائم هستند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان کیسه صفرا هستند.
• اعضای خانواده مبتلا به سرطان کیسه صفرا: اگر سابقه آن در خانواده بیمار وجود داشته باشد، ریسک ابتلا کمی افزایش می‌یابد.

مراحل سرطان کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا شامل مراحل زیر است:

علائم و نشانه های سرطان کیسه صفرا

علائم قابل توجه این سرطان معمولاً تا زمانی که بیماری در مرحله بسیار پیشرفته قرار نداشته باشد ظاهر نمی‌شود. هنگام بروز ، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد شکمی ، معمولاً در قسمت بالا سمت راست شکم
• زردی ، که به دلیل سطوح بالای بیلی روبین ناشی از انسداد مجاری صفراوی فرد، باعث زرد شدن پوست و سفیدی چشم فرد می‌شود.
• برآمدگی شکم، زمانی اتفاق می‌افتد که کیسه صفرا به دلیل مسدود شدن مجاری صفراوی بزرگ می‌شود یا سرطان به کبد فرد سرایت می‌کند و توده‌هایی در بالای شکم راست ایجاد می‌شود.
• تهوع و استفراغ
• کاهش وزن
• تب
• نفخ شکم
• ادرار تیره

تشخیص و مرحله بندی سرطان کیسه صفرا

گاهی اوقات‌، سرطان کیسه صفرا به طور تصادفی در کیسه صفرا مشاهده می‌شود که به دلیل کوله سیستیت یا دلایل دیگر برداشته شده است. اما معمولاً پزشک بعد از ظاهر شدن علائم ، آزمایش‌های تشخیصی را انجام می‌دهد. آزمایشاتی که ممکن است برای تشخیص ، مرحله بندی و برنامه ریزی درمان این سرطان استفاده شود عبارتند از:

• آزمایش خون: آزمایشات عملکرد کبد نشان می‌دهد که کبد‌، کیسه صفرا و مجاری صفراوی فرد چقدر خوب کار می‌کنند و سرنخ‌هایی در مورد علل ایجاد کننده علائم نشان می‌دهد.
• سونوگرافی: تصاویر کیسه صفرا و کبد از امواج صوتی ایجاد می‌شود. این یک آزمایش ساده و آسان است که معمولاً قبل از دیگران انجام می شود.
• سی تی اسکن: تصاویر کیسه صفرا و اندام‌های اطراف را نشان می‌دهد.
• اسکن ام آر آی: تصاویر جزئیات بیشتری نسبت به آزمایش‌های دیگر نشان می‌دهند.
• کلانژیوگرافی از طریق پوست از طریق کبد (PTC): این یک اشعه ایکس است که پس از تزریق رنگ گرفته شده و انسداد مجاری صفراوی یا کبد را نشان می‌دهد.
• کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP): در این آزمایش ، یک لوله روشن با دوربین ، معروف به آندوسکوپ ، از طریق دهان وارد شده و به سمت روده کوچک پیش می‌رود. سپس رنگ از طریق لوله کوچکی که در مجرای صفراوی قرار دارد تزریق می‌شود و از اشعه ایکس برای یافتن انسداد مجاری صفراوی استفاده می‌شود.
• بیوپسی: یک قطعه کوچک از تومور برداشته می‌شود و زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد تا تشخیص سرطان تأیید شود.

مرحله بندی سرطان به فرد می‌گوید که آیا سرطان در خارج از کیسه صفرا گسترش یافته است یا خیر. این توسط پزشکان برای تصمیم گیری در مورد بهترین استراتژی درمانی و تعیین نتیجه استفاده می‌شود. این سرطان با استفاده از سیستم مرحله بندی کمیته مشترک آمریکایی در زمینه سرطان TNM مرحله بندی می‌شود. مقیاس ۰ تا ۴ براساس میزان گسترش سرطان در دیواره کیسه صفرا و میزان گسترش آن است.
مرحله ۰ به این معنی است که سلول‌های غیرطبیعی از جایی که ابتدا تشکیل شده‌اند گسترش پیدا نکرده‌اند – به نام کارسینوم درجا. تومورهای بزرگتر که به اندام‌های مجاور سرایت می‌کنند و هر توموری که در بخش‌های دیگر بدن گسترش یافته یا متاستاز داده می‌شود ، مرحله ۴ است. اطلاعات بیشتر در مورد گسترش سرطان توسط TNM داده می‌شود:

• T (تومور): نشان می‌دهد که سرطان تا چه حد در دیواره کیسه صفرا رشد کرده است.
• N (گره ها): نشان دهنده گسترش به غدد لنفاوی نزدیک کیسه صفرا است.
• M (متاستاز): نشان دهنده گسترش به نقاط دیگر بدن است.

درمان سرطان کیسه صفرا

جراحی به طور بالقوه می‌تواند این سرطان را درمان کند، اما همه سرطان‌ها باید برداشته شوند. این تنها زمانی یک گزینه است که سرطان زود تشخیص داده شود ، قبل از اینکه به اندام‌های مجاور و سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. متأسفانه ، آمار ACS نشان می‌دهد که از هر ۵ نفر فقط ۱ نفر قبل از گسترش سرطان تشخیص می‌دهد.
شیمی درمانی و پرتودرمانی اغلب برای اطمینان از از بین رفتن تمام سرطان‌ها پس از جراحی استفاده می‌شود. همچنین برای درمان سرطان کیسه صفرا که قابل برداشتن نیست استفاده می‌شود. این روش‌ها نمی‌توانند سرطان را درمان کنند اما می‌تواند عمر را طولانی کرده و علائم را درمان کند. هنگامی که این سرطان پیشرفت می‌کند ، هنوز می‌توان برای تسکین علائم جراحی انجام داد. به این روش مراقبت تسکینی می‌گویند. انواع دیگر مراقبت های تسکینی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهای ضد درد
• داروی تهوع
• اکسیژن
• قرار دادن یک لوله یا استنت در مجرای صفراوی برای باز نگه داشتن آن تا بتواند تخلیه شود.
• مراقبت تسکینی نیز زمانی استفاده می‌شود که نمی‌توان جراحی کرد زیرا فرد به اندازه کافی سالم نیست.

جلوگیری از سرطان کیسه صفرا

از آنجا که بسیاری از عوامل خطر مانند سن و قومیت قابل تغییر نیستند ، نمی‌توان از این سرطان جلوگیری کرد. با این حال ، داشتن یک شیوه زندگی سالم ممکن است به کاهش خطر کمک کند. برخی نکات برای شیوه زندگی سالم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• حفظ وزن سالم: این بخش بزرگی از یک شیوه زندگی سالم و یکی از راه‌های اصلی برای کاهش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان از جمله این سرطان است.
• داشتن رژیم غذایی سالم: خوردن میوه و سبزیجات می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از فرد در برابر بیماری جلوگیری کند. خوردن غلات کامل به جای غلات تصفیه شده و محدود کردن غذاهای فرآوری شده نیز می‌تواند به بیمار در سالم ماندن کمک کند.
• ورزش کنید: ورزش کردن فواید ورزش متوسط شامل رسیدن و حفظ وزن سالم و تقویت سیستم ایمنی بدن است.

منبع