سرطان سینه در شیردهی؛ بررسی علت، علائم، تشخیص و درمان

سرطان سینه یکی از مشکلات پیچیده و حساس در حوزه بهداشت جهانی است که به ویژه در زنان باردار یا در دوران شیردهی می‌تواند چالش‌هایی خاص ایجاد کند. شیردهی یک فرآیند طبیعی و ارتباط فوق‌العاده مهمی بین مادر و نوزاد را ایجاد می‌کند، اما برخی از زنان در این دوره از زندگی ممکن است با خطر سرطان سینه روبرو شوند. در این مقاله، به بررسی ارتباط بین سرطان سینه در شیردهی، تأثیرات درمان‌های سرطان بر شیردهی و راهکارهای مدیریت این وضعیت برای مادران شیرده خواهیم پرداخت.

علاوه بر این، نقشی که مراقبت از سلامت روحی و جسمی مادران در این فرآیند بازی می‌کند و چگونگی افزایش آگاهی در میان زنان درباره پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان سینه نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت. با درک عمیق‌تر از این زمینه، می‌توانیم به مادران در مدیریت بهتر و بهبود کیفیت زندگی خود در این دوران حیاتی کمک کنیم و اهمیت شیردهی را با حفظ سلامتی در نظر بگیریم.

علت سرطان سینه در دوران شیردهی چیست؟

در دوران شیردهی، سرطان سینه ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. این عوامل می‌توانند تأثیرات مختلفی بر روی احتمال ابتلا به سرطان سینه در این دوره از زندگی داشته باشند. در زیر به برخی از علل مهم سرطان سینه در دوران شیردهی اشاره می‌شود:

تغییرات هورمونی

در دوران شیردهی، تغییرات هورمونی چشمگیری در سیستم اندوکرین زنان رخ می‌دهد. افزایش هورمون‌هایی مانند پرولاکتین و اوکسیتوسین به منظور تولید و تخلیه شیر، ممکن است تأثیرات جانبی بر توازن هورمونی داشته باشد که ممکن است در برخی موارد باعث افزایش خطر سرطان سینه شود.

تحریک مستقیم سلول‌ها

فرآیند شیردهی شامل تحریک مستقیم سلول‌های سینه است. این تحریک ممکن است باعث ایجاد تغییرات در سلول‌های سینه شود که در برخی موارد می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

تغییرات در ساختار ژنتیک

تحقیقات نشان داده است که تغییرات ژنتیک در دوران شیردهی ممکن است باعث افزایش خطر سرطان سینه شود. تحولات ژنتیکی می‌توانند به عنوان یکی از عوامل مؤثر در ایجاد سرطان مورد نظر باشند.

تغذیه

نحوه تغذیه در دوران شیردهی نقش مهمی در سلامتی زنان ایفا می‌کند. مصرف مواد غذایی سالم و داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به پیشگیری از سرطان سینه کمک کند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مقدار مناسبی از مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند محافظت کننده در برابر این بیماری باشد.

عوامل محیطی

تعامل با عوامل محیطی مانند تراکم جمعیت، آلودگی هوا و مواد شیمیایی ممکن است در افزایش خطر سرطان سینه در دوران شیردهی تأثیرگذار باشند.

توجه به این عوامل و ایجاد سبک زندگی سالم و پرهیز از عوامل خطرزا، به ویژه در دوران شیردهی، می‌تواند به پیشگیری از سرطان سینه کمک کند. همچنین، برنامه‌های پیشگیری و اسکرینینگ منظم نقش مهمی در تشخیص به موقع و درمان سرطان سینه در این دوره از زندگی دارند.

آیا در دوران شیردهی، سرطان سینه رخ می دهد؟

بانوانی که به نوزادان خود، شیر می‌دهند، هر گونه تغییر فیزیکی که در سینه رخ بدهد را، احساس می‌کنند. برخی از توده‌ها در این دوران هیچ جای نگرانی ندارند. اما برخی نشان از سرطان پستان هستند. از بین تمام زنانی که به سرطان سینه مبتلا شده‌اند؛ تنها سه درصد آن‌ها، در دوران شیردهی خود دچار این بیماری شده‌اند.

 وجود توده در سینه در دوران شیردهی، فقط ناشی از سرطان سینه است؟

خیر، اغلب موارد به وجود آمدن توده در بافت سینه به دلایل دیگری است که هیچ نگرانی و خطری ندارند؛ و بعد از مدتی بهبود می‌یابند. این دلایل عبارت‌اند از:  

درگیری

در هفته‌های ابتدایی شیردهی، پر شدن بیش از حد پستان‌ها با شیر معمولاً باعث ایجاد احساس ناراحتی می‌شود. اختلال در مراحل اولیه شیردهی معمول است، اما در هر زمان که تخلیه ناقص سینه‌ها نیز وجود داشته باشد، ممکن است ناراحتی احساس شود. علائم گرگرفتگی باید با خالی شدن سینه‌ها از بین برود. همچنین با سازگاری بدن زن با میزان نیاز کودک به شیر، این شرایط  کاهش می‌یابد.

مجاری پلاگین

سلول‌های ویژه‌ای در پستان‌ها، شیر را قبل از اینکه در مجاری کوچک به نوک پستان‌ها برود، تولید می‌کنند. اگر تخلیه شیر خیلی کم باشد یا شیر غلیظ شود، می‌تواند مجرا را مسدود کند. این فرایند، می‌تواند منجر به محبوس شدن شیر در بافت پستان شود که ممکن است یک توده زخم ایجاد کند. در بیشتر موارد، شیردادن مکرر با شیر مادر، ماساژ پستان و کمپرس گرم می‌تواند به حل شدن مجرای شاخه دار( پلاگین)  کمک کند.

ورم پستان

شامل ورم پستان یا التهاب یا عفونت پستان می‌شود. به احتمال زیاد در پی گرفتگی یا مجرای متصل اتفاق می‌افتد. اگر شیر در پستان گیر کند، پروتئین‌های شیر می‌توانند جمع شده و در نهایت شروع به نشت در بافت اطراف کنند. علاوه بر یک توده، ورم پستان می‌تواند علائمی از جمله قرمزی روی پستان، تب و لرز و احساس ناخوشی را ایجاد کند. فرد مبتلا به ورم پستان باید به شیر دادن ادامه دهد. شیردهی می‌تواند به تخلیه شیر محبوس شده از بافت کمک کند‌، که بهترین راه برای تسکین علائم است.

آبسه

آبسه از عوارض نادر اما خطرناک ماستیت (عفونت پستان) درمان نشده است. ایجاد آبسه یکی از راه‌های مقابله بدن با عفونت برای جلوگیری از گسترش آن در بدن است. مرکز آبسه شامل چرک و باکتری است. پس از تشکیل آبسه، بافت آلوده در مرکز نمی‌تواند فرار کند. آبسه به مراقبت‌های پزشکی فوری نیاز دارد و درمان آن شامل تخلیه و مصرف آنتی بیوتیک است. هرکسی که فکر می‌کند ممکن است دچار آبسه شود باید در اسرع وقت با پزشک صحبت کند.

کیست

کیست‌های کوچکی که به عنوان گالاکتوسل شناخته می‌شوند، گاهی اوقات می‌توانند در پستان ایجاد شوند. آن‌ها حاوی شیر هستند و ممکن است بسته به میزان شیر موجود در پستان، رفت و آمد کنند. این توده‌های کوچک معمولاً دردناک نیستند و پس از اتمام دوره شیردهی از بین می‌روند.

علائم اولیه سرطان پستان 

وجود توده به تنهایی، نشانه سرطان پستان نیست؛ همانطور که دیدید وجود توده دلایل دیگری نیز دارد. سایر علائم سرطان سینه در شیردهی شامل موارد زیر می‌شود:

• ترشحات پستانک
• درد پستان که برطرف نمی‌شود
• تغییر در اندازه، شکل یا شکل پستان
• قرمزی یا تیرگی پستان
• بثورات خارش دار یا دردناک در نوک پستان
• تورم یا گرمای پستان

چه زمانی مادر باید با توده پستان، به پزشک مراجعه کند؟

در بیشتر موارد ، توده های پستان در زنان شیرده سرطانی نیستند و جای نگرانی نیست. با این حال، یک زن باید در مورد توده پستان به پزشک خود مراجعه کند:

• از بین نمی‌رود
• همچنان رشد می‌کند
• فشار دادن آن باعث نمی‌شود که توده درون بافت پستان حرکت کند

بانوان همچنین در صورت نگرانی در مورد سلامت پستان خود باید به پزشک خود مراجعه کند. زیرا شاید دلیل به وجود آمدن توده، آبسه باشد که آن هم نیاز به درمان فوری دارد.

سرطان سینه در شیردهی چگونه تشخیص داده می‌‌شود؟

به طور کلی اگر پزشک شما به سرطان پستان مشکوک باشد، آزمایشات خاصی را برای تشخیص انجام می‌دهد. ماموگرافی یا سونوگرافی می‌تواند تصاویری از توده را فراهم کند و به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد توده مشکوک است یا خیر. همچنین ممکن است به بیوپسی نیاز داشته باشید که شامل برداشتن یک نمونه کوچک از توده برای آزمایش سرطان است.
اما اگر شیرده هستید، ممکن است یک رادیولوژیست برای خواندن ماموگرافی مشکل بیشتری داشته باشد. زیرا شیردهی گاهی اوقات، باعث می‌شود نتیجه اشتباه بدست بیاید. به همین جهت، پزشک توصیه کند قبل از انجام آزمایش‌های تشخیصی، شیردهی را قطع کنید. همچنین ر برخی موارد، پزشکان برای یک خانم که در هنگام شیردهی توده‌ای پیدا کرده است، سرطان را آزمایش کنند؛ زیرا در این دوران دلایل احتمالی دیگر زیادی نیز وجود دارد. هنگام دریافت آزمایشات تشخیصی، در مورد مزایا و خطرات شیردهی با پزشک خود صحبت کنید.

درمان سرطان سینه در دوران شیردهی

اگر در دوران شیردهی به سرطان پستان مبتلا هستید، روش‌های درمانی شامل جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانیمی باشد. پزشک به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید که کدام روش‌ها برای شرایط خاص شما بهتر است. موارد درمانی عبارت‌اند از:

جراحی و شیردهی

 جراحی یکی از گزینه‌های درمانی برای از بین بردن توده یا جلوگیری از رشد آن است. انواع مختلفی برای جراحی پستان وجود دارد؛ گاهی ماستکتومی یعنی برداشتن یک پستان که شامل توده است، می‌شود. نوع دیگری با نام ماستکتومی مضاعف وجود دارد که در این روش جراحی هر دو سینه برداشته می‌شود. اینکه بتوان قبل یا بعد از جراحی به شردهی ادامه داد، بستگی به میزان تومور و شرایط خاص هر بیمار دارد.
بیمار حتما باید درباره‌ی شیردهی و خطراتی که ممکن است برای نوزاد رخ دهد، صحبت کند. اگر یک جراحی ماستکتومی مضاعف انتخاب شود، شیردهی اصلا نمی‌تواند انجام شود. درمان پستان با اشعه پس از لامپکتومی نیز، به این معنی است که معمولاً شیر کمی تولید می‌کند یا اصلاً شیر تولید نمی‌کند. گاهی داروهایی برای قبل و بعد جراحی نیز تجویز می‌شود که از بی خطر بودن آن برای نوزادی که از شیر مادر تغذیه م‌ کند مطمعن شد. یا اینکه ممکن است لازم باشد قبل از شروع مجدد شیردهی، شیر خود را پمپاژ کرده و برای مدتی آن را دور بریزید.

شیمی درمانی و شیردهی

اگر بیمار به شیمی درمانی نیاز داشته باشد، مجبور است شیردهی به نوزاد خود را متوقف کند. داروهای قدرتمند مورد استفاده در شیمی درمانی برای از بین سلول‌های غیرطبیعی، می‌توانند بر چگونگی تقسیم سلول‌ها در بدن تأثیر بگذارند.

در مورد شیمی درمانی سرطان سینه بیش‌تر بخوانید!

پرتودرمانی و شیردهی

هنگام دریافت پرتودرمانی ممکن است بتوانید به شیردهی ادامه دهید. این مسئله به نوع تابش بیمار بستگی دارد. برخی از خانم‌ها می‌توانند فقط با سینه‌ای که تحت تأثیر آن قرار نگرفته است شیر ​​دهند.

عوارض جانبی درمان

بهتر است که به یاد داشته باشید که می‌توانید عوارض جانبی ناشی از درمان را تجربه کنید. این‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• ضعف
• درد
• حالت تهوع
• کاهش وزن