غلظت خون یک اختلال خونی نادر است که در آن در تمام سلولهای خونی به ویژه گلبولهای قرمز افزایش مییابد. افزایش سلولهای خونی خون را غلیظتر میکند. این وضعیت میتواند منجر به سکته مغزی یا آسیب بافت و اندام شود. غلظت خون یک اختلال نادر و مزمن است که شامل تولید بیش از حد سلولهای خونی در مغز استخوان (میلوپرولیفراسیون) میشود. تولید بیش از حد گلبولهای قرمز خون باعث تولید گلبولهای سفید و پلاکتها در بیشتر موارد میشود. در نتیجه خون غلیظ میشود و حجم آن افزایش مییابد. این وضعیت هیپر ویسکوزیته نامیده میشود.
خون غلیظ شده نمیتواند به درستی در رگهای خونی کوچک جریان داشته باشد. علائم مختلفی میتواند در افراد مبتلا به غلظت خون رخ دهد، از جمله علائم غیر اختصاصی مانند سردرد، خستگی، ضعف، سرگیجه یا خارش پوست. طحال بزرگ شده (سپلنومگالی)، انواع مشکلات گوارشی و خطر تشکیل لخته خون که میتواند از جریان خون به اندامهای حیاتی جلوگیری کند. بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلا به غلظت خون دارای تنوع (جهش) در ژن JAK2 هستند. نقش دقیقی که این تنوع در ایجاد غلظت خون ایفا میکند هنوز مشخص نیست.
در این مقاله می خوانید :
چه چیزی باعث غلظت خون میشود؟
غلظت خوت ناشی از یک تغییر ژنتیکی (جهش) است که در طول زندگی ایجاد میشود. این یک اختلال ژنتیکی ارثی نیست. در بیشتر موارد مشخص نیست که چرا این اتفاق میافتد.
علائم غلظت خون چیست؟
زمانی که خون بیشتر شود و غلیظتر از حد طبیعی باشد، مشکلاتی را ایجاد میکند. علائم هر فرد متفاوت است. عمده علائم غلظت خون شامل موارد زیر است:
- کمبود انرژی (خستگی) یا ضعف
- سردرد
- سرگیجه
- تنگی نفس و مشکل در تنفس در حالت دراز کشیدن
- مشکلات بینایی مانند دوبینی، تاری دید و نقاط کور
- ناتوانی در تمرکز
- عرق شبانه
- صورت قرمز و گرم میشود (برافروختگی)
- خونریزی بینی
- خونریزی لثه
- داشتن قاعدگی با خونریزی زیاد
- سرفه کردن خون
- کبودی
- خارش پوست (اغلب بعد از حمام آب گرم)
- نقرس
- بی حسی
- فشار خون بالا
این علائم شبیه سایر اختلالات خونی یا مشکلات سلامتی است. باید برای تشخیص درست به پزشک خود مراجعه کنید.
غلظت خون چگونه تشخیص داده میشود؟
ابتدا پزشک از بیمار سوالهایی در مورد بیناریهایی که دارد میپرسد. همچنین آزمایش خون نیز انجام میدهد. این آزمایشها افزایش تعداد گلبولهای قرمز خون را در بدن بررسی میکند. آنها همچنین بررسی میکنند که آیا شرایط دیگری وجود دارد که میتواند باعث افزایش تعداد گلبولهای قرمز خون شود یا خیر.
غلظت خون چگونه درمان میشود؟
پزشک بر اساس عوامل زیر بهترین درمان را برای بیمار انتخاب میکند. این عوامل شامل؛سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی فرد. داروها و درمانهایی که استفاده میکنید. درمان میتواند شامل موارد زیر باشد:
فلبوتومی
این روش خون را از بدن خارج میکند. در ابتدا این کار باید هر هفته انجام شود. هنگامی که خون کافی برای کاهش ذخایر آهن بدن که برای خون سازی سریع لازم است برداشته شد، دیگر نیازی به این کار ندارید.
داروها
برخی داروها از جمله شیمی درمانی به جلوگیری از ساخت سلولهای خونی بیش از حد توسط مغز استخوان کمک میکنند. آنها همچنین جریان خون و غلظت خون را نزدیک به نرمال نگه میدارند. داروهای دیگری مانند اینترفرون آلفا (اینترون A) یا روپگین اینترفرون آلفا-۲ (بسرمی) به سیستم ایمنی بدن کمک میکنند تا تولید سلولهای خونی را کاهش دهند. اگر هیدروکسی اوره مفید نباشد یا عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند، از بوسولفان (Busulfex)، Myleran) ) یا روکسولیتینیب استفاده میشود.
آسپرین با دوز پایین
آسپرین از چسبیدن پلاکتها به هم جلوگیری میکند. و باعث میشود کمتر احتمال لخته شدن خون داشته باشید، که به نوبه خود احتمال حملات قلبی یا سکته را کاهش میدهد. اکثر افراد مبتلا به غلظت خون آسپرین با دوز پایین مصرف میکنند.
غلظت خون چه عوارضی دارد؟
غلظت خون در صورت عدم تشخیص و درمان میتواند کشنده باشد، غلظت خون میتواند باعث لخته شدن خون و در نتیجه حمله قلبی، سکته مغزی یا آمبولی ریه شود. بزرگ شدن کبد و طحال از دیگر عوارض احتمالی است.
زندگی با غلظت خون
در طول درمان تا حد امکان خود را سالم نگه دارید. سیگار نکشید و از تنباکو استفاده نکنید. تنباکو رگهای خونی را باریک میکند که احتمال لخته شدن خون را افزایش میدهد. برای کمک به گردش خون و حفظ سلامت قلب، ورزشهای سبک، مانند پیاده روی، انجام دهید. تمرینات ساق پا و مچ پا را انجام دهید تا از تشکیل لخته در وریدهای پاهایتان جلوگیری کنید. اگر آب گرم باعث خارش بدنتان میشود با آب خنک حمام کنید یا دوش بگیرید. پوست خود را با لوسیون مرطوب نگه دارید و سعی کنید سطح پوستتان را نخارانید. با پزشک خود صحبت کنید و برنامه درمانی مناسب با شرایط خود را دریافت کنید. همچنین برای افزایش ضربان قلب و بهبود جریان خون باید فعالیت بدنی داشته باشید. راههای دیگر برای بهبود جریان خون عبارتند از:
- کشش پاها و مچ پا
- پوشیدن دستکش و جوراب گرم در هوای سرد
- اجتناب از گرمای شدید
- نوشیدن آب فراوان
کلام آخر
غلظت خون یک اختلال خونی نادر است که در آن در تمام سلولهای خونی به ویژه گلبولهای قرمز افزایش مییابد. افزایش سلولهای خونی باعث غلیظ شدن خون میشود. خون غلیظ میتواند منجر به سکته مغزی یا آسیب بافت و اندام شود. علائم شامل کمبود انرژی (خستگی) یا ضعف، سردرد، سرگیجه، تنگی نفس، اختلالات بینایی، خونریزی بینی، خونریزی لثه، دورههای قاعدگی شدید و کبودی است. درمان شامل داروها و فلبوتومی است که طی آن خون اضافی از بدن فرد خارج میشود.
