آزمایش خون منفی در مدفوع بخشی از گروه آزمایشات غربالگری است که با هدف تشخیص زودهنگام سرطان کولورکتال در افراد بالای ۵۰ سال انجام می‌شود. خون مخفی به آثار خونی اطلاق می‌شود که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند. ما در این مقاله به بررسی زمان مناسب تجویز آزمایش، علت انجام این آزمایش و تفسیر نتایج این آزمایش می‌پردازیم.
در این مقاله می خوانید :
زمان انجام آزمایش خون منفی در مدفوع
دلیل اصلی درخواست آزمایش خون مخفی در مدفوع، غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ است. انجام این آزمایش هر دو سال یکبار برای افرادی توصیه می‌شود که در گروه سنی ۵۰ تا ۷۰ سال قرار دارند. پزشک ممکن است این آزمایش را برای یک فرد کم خون نیز درخواست کند که وضعیت آن می‌تواند به دلیل خونریزی گوارشی باشد که دقیقاً با آزمایش خون مخفی قابل تشخیص است.
علت خون در مدفوع چیست؟
علت وجود خون در مدفوع را می‌توان با مراجعه به پزشک یا انجام ویزیت متخصص تشخیص داد. در واقع، برای اینکه بتوانیم به سرعت خون در مدفوع را بررسی کنیم، ضروری است که آنچه را که می‌تواند نشانگر یک مشکل جدی‌تر باشد، نادیده نگیریم. به طور خاص، علائم یا نشانه‌هایی وجود دارد که در صورت وجود آنها انجام تحقیقات بیشتر توصیه می‌شود.
نمونه مورد نیاز برای آزمایش چیست؟
نمونه لازم برای انجام آزمایش خون مخفی شامل جمع آوری مقدار کمی از مدفوع برای تجزیه و تحلیل است. جمع آوری مدفوع را می‌توان در خانه نیز انجام داد.
آزمایش خون منفی در مدفوع شامل چه آزمون‌هایی می‌شود؟
روش‌های زیادی برای جستجوی آثار خون در نمونه‌های مدفوع وجود دارد. اما مطمئن‌ترین آزمایش‌هایی که توسط مقامات بهداشتی توصیه می‌شود، آزمایش‌های ایمونوشیمیایی است که قادر به تشخیص وجود هموگلوبین یا پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز خون است که وظیفه انتقال اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌ها را دارد. آزمایش‌های اصلی ایمونوشیمیایی به اصطلاح FIT هستند که به دنبال بخش پروتئینی هموگلوبین یا گلوبین هستند. با این حال، این آزمایش هموگلوبین تخریب شده را که در نتیجه خونریزی در دستگاه گوارش فوقانی آزاد می‌شود، تشخیص نمی‌دهد. از طرف دیگر، آزمایش‌هایی که بخش غیر پروتئینی هموگلوبین (یعنی گروه هم) را اندازه گیری می‌کنند، gFOBT یا FOBT هستند. این نوع آزمایش‌ها می‌توانند نتایج مثبت کاذب بدهند، زیرا هموگلوبین ذخیره شده در بدن را با غذا تشخیص می‌دهند. حتی برخی داروها می‌توانند نتایج این آزمایشات را تغییر دهند.
با این حال، بر خلاف فیتس، FOBTها گروه هِم را شناسایی می‌کنند که در برابر تخریب در روده مقاومت می‌کنند. به همین دلیل این تست‌ها قادر به تشخیص هرگونه خونریزی در نواحی مختلف دستگاه گوارش هستند. بنابراین، دلیل اینکه آنها بیش از Fit توصیه نمی‌شوند، غیر اختصاصی بودن آنها است.
علت مثبت بودن نتیجه آزمایش خون منفی در مدفوع چه می‌تواند باشد؟
نتیجه مثبت در آزمایش خون مخفی مدفوع ممکن است به دلیل خونریزی از دستگاه گوارش باشد. از جمله شرایط پاتولوژیک اصلی که می‌تواند باعث وجود آثار خونی در مدفوع شود عبارتند از:
- زخم روده
- هموروئید
- دیورتیکولوز
- کولیت زخمی
- بیماری کرون
- پولیپ روده
- سرطان روده بزرگ
- شقاق مقعد
- گاستریت
اما باید تاکید کرد که مواردی که وجود خون در مدفوع به دلیل تومور یا پولیپ باشد نادرتر است، در حالی که دلایل دیگری مانند دیورتیکول، شقاق یا هموروئید نیز شایع است.
اگر نتیجه آزمایش خون مخفی در مدفوع مثبت باشد چه باید کرد؟
با این حال، پروتکل غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان کولورکتال پیش‌بینی می‌کند که پس از مثبت شدن آزمایش خون مخفی، فرد باید تحت کولونوسکوپی قرار گیرد. کولونوسکوپی با قرار دادن یک لوله نازک در داخل روده انجام می‌شود. این لوله مجهز به دوربین کوچکی است که به لطف آن می‌توان وجود پولیپ را تشخیص داد.
همانطور که گفته شد، نتیجه مثبت آزمایش لزوماً نشان دهنده آسیب شناسی تومور نیست، که در هر صورت باید با آزمایش‌های دیگر تأیید شود. همچنین به این دلیل که شرایط بالینی می‌تواند منجر به وجود آثار خونی در خون شود متفاوت است و تنها تعداد کمی از آنها به نئوپلاسم نسبت داده می‌شوند.
در عین حال، حتی یک نتیجه منفی نیز نمی‌تواند تومورها یا پولیپ‌ها را با قطعیت رد کند، زیرا این شرایط پاتولوژیک، حداقل در مرحله اولیه بیماری، لزوماً خود را با خونریزی نشان نمی‌دهند. علاوه بر این، خونریزی ممکن است به طور متناوب رخ دهد و در نتیجه در زمان معاینه قابل تشخیص نباشد. بنابراین در این موارد جمع آوری نمونه‌های بیشتر، به ویژه در مورد آزمایش‌هایی برای تشخیص گروه هِم می‌تواند مفید باشد. برعکس، FITها که حساس‌تر هستند، فقط به یک نمونه نیاز دارند.
کلام آخر
توسعه سرطان کولورکتال تقریباً همیشه با ظهور ضایعات خوش‌خیم روده (پولیپ) انجام می‌شود. یکی از علائم اولیه وجود پولیپ یا سرطان کولورکتال، خونریزی است که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. آزمایش خون مخفی مدفوع یک آزمایش غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان کولورکتال در گروه سنی بین ۵۰ تا ۷۰ سال در نظر گرفته می‌شود. همچنین باید به خاطر داشت که یافتن خون مخفی در مدفوع در بیشتر موارد به معنای وجود پولیپ یا تومور نیست. خونریزی در واقع می‌تواند به دلایل دیگری مانند وجود شقاق، هموروئید یا دیورتیکول نیز باشد.
