پانکراس عضوی در شکم است که در پشت قسمت تحتانی معده قرار دارد. پانکراس آنزیم‌هایی را آزاد می‌کند که به هضم کمک می‌کنند،همچنین هورمون‌هایی تولید می‌کند که به مدیریت قند خون کمک می‌کند. سرطان پانکراس به ندرت در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود.علت این مسئله این است که سلول‌های سرطانی، اغلب تا زمانی که به سایر اندام‌ها سرایت نکرده باشند، علائمی ایجاد نمی‌کنند. گزینه‌های درمانی سرطان پانکراس بر اساس وسعت سرطان انتخاب می‌شوند. گزینه‌ها ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا ترکیبی از این موارد باشد. در این مقاله قصد داریم به این سوال که، سرطان پانکراس درمان دارد؟ پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.
در این مقاله می خوانید :
وظیفه پانکراس در بدن چیست؟
پانکراس حدود ۶ اینچ (۱۵ سانتی متر) طول دارد و چیزی شبیه به گلابی است که به پهلو خوابیده است. این عضو، هورمون‌هایی از جمله انسولین ترشح می‌کند تا به بدن در پردازش قند موجود در غذاهایی که می خورید کمک کند.همچنین شیره‌های گوارشی تولید می‌کند تا به بدن در هضم غذا و جذب مواد مغذی کمک کند.
سرطان پانکراس چه علائمی دارد؟!
علائم و نشانه‌های سرطان پانکراس اغلب تا زمانی که بیماری پیشرفته نشده باشد، ظاهر نمی‌شوند. به طور کلی این علائم عبارت‌اند از:
- درد شکمی که به پشت فرد اثر می‌گذارد.
- از دست دادن اشتها یا کاهش وزن ناخواسته
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)
- مدفوع رنگ روشن
- ادرار تیره رنگ
- خارش پوست
- لخته شدن خون
- خستگی
در صورت مشاهده علائمی که نام بردیم، به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از شرایط دیگر می‌توانند این علائم را ایجاد کنند. بنابراین پزشک ممکن است این شرایط و همچنین سرطان پانکراس را بررسی کند.
علت سرطان پانکراس چیست؟
مشخص نیست چه چیزی باعث سرطان پانکراس می‌شود. پزشکان عواملی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش دهد. از جمله سیگار کشیدن و داشتن جهش‌های ژنی ارثی. سرطان پانکراس زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پانکراس فرد تغییراتی (جهش) در DNA خود ایجاد می‌کنند. DNA سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد. این جهش‌ها به سلول‌ها می‌گویند که بدون کنترل رشد کنند و پس از مرگ سلول‌های طبیعی، به زندگی خود ادامه دهند. این سلول‌های تجمع یافته می‌توانند تومور ایجاد کنند. زمانی که سلول‌های سرطانی پانکراس درمان نشوند، می‌توانند به اندام‌ها و رگ‌های خونی مجاور و قسمت‌های دوردست بدن گسترش یابند.
بیشتر سرطان‌های پانکراس در سلول‌هایی که مجاری پانکراس را پوشانده‌اند شروع می‌شود. این نوع سرطان، آدنوکارسینوم پانکراس یا سرطان برون ریز پانکراس نامیده می‌شود. در موارد کمتر، سرطان می‌تواند در سلول‌های تولید کننده هورمون یا سلول‌های عصبی غدد درون ریز پانکراس ایجاد شود. این نوع سرطان، تومورهای عصبی غدد پانکراس، تومورهای سلول جزایر یا سرطان غدد درون ریز پانکراس نامیده می‌شوند.
سرطان پانکراس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر پزشک مشکوک به سرطان پانکراس باشد، ممکن است فرد را تحت یک یا چند آزمایش زیر قرار دهد:
تست‌های تصویربرداری که تصاویری از اندام‌های داخلی فرد ایجاد می‌کند
این آزمایشات به پزشکان کمک می‌کند تا اندام‌های داخلی از جمله پانکراس را مشاهده کنند. تکنیک‌های مورد استفاده برای تشخیص سرطان پانکراس شامل سونوگرافی، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) و گاهی اوقات، اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) است.
استفاده از یک اسکوپ برای ایجاد تصاویر سونوگرافی از پانکراس
سونوگرافی آندوسکوپی (EUS) از یک دستگاه سونوگرافی برای تهیه تصاویری از پانکراس از داخل شکم استفاده می‌کند. این دستگاه از طریق یک لوله نازک و انعطاف پذیر (اندوسکوپ) از مری عبور می‌کند و به معده می‌رسد تا تصاویر را به دست آورد.
برداشتن نمونه بافت برای آزمایش (بیوپسی)
بیوپسی روشی برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت برای بررسی زیر میکروسکوپ است. اغلب بافت در طول EUS با عبور ابزارهای مخصوص از آندوسکوپ جمع آوری می‌شود. در موارد کمتر، نمونه‌ای از بافت از پانکراس با وارد کردن یک سوزن از طریق پوست و داخل پانکراس جمع‌آوری می‌شود (اسپیراسیون با سوزن ظریف).
آزمایش خون
پزشک ممکن است خون فرد را برای پروتئین‌های خاصی (مارکرهای تومور) که توسط سلول‌های سرطانی پانکراس ریخته می‌شود، آزمایش کند. یک آزمایش نشانگر تومور که در سرطان پانکراس استفاده می‌شود CA19-9 نام دارد. ممکن است در درک چگونگی پاسخ سرطان به درمان مفید باشد. اما این آزمایش همیشه قابل اعتماد نیست زیرا برخی از افراد مبتلا به سرطان پانکراس سطح CA19-9 بالایی ندارند و این باعث می‌شود که این آزمایش کمتر مفید باشد.
اگر پزشک تشخیص سرطان پانکراس را تأیید کند، سعی می‌کند وسعت (مرحله) سرطان را تعیین کند. با استفاده از اطلاعات به دست آمده از آزمایشات مرحله‌بندی، پزشک مرحله سرطان پانکراس را تعیین می‌کند. که به تعیین اینکه چه درمان‌هایی بیشترین سود را برای فرد دارند کمک می‌کند. مراحل سرطان پانکراس با اعداد رومی از ۰ تا IV نشان داده می‌شود. پایین‌ترین مراحل نشان می‌دهد که سرطان محدود به پانکراس است. در مرحله چهارم، و بعد آن سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است.
آیا سرطان پانکراس درمان می‌شود؟
بله سرطان پانکراس اگر به موقع تشخیص داده شود درمان دارد. اما اگر سرطان پیشرفت کند فقط می‌توان آن را کنترل کرد و درمان قطعی نخواهد داشت. درمان سرطان پانکراس به مرحله و محل سرطان و همچنین به سلامت کلی و ترجیحات شخصی فرد بستگی دارد. برای اکثر افراد، اولین هدف درمان سرطان پانکراس، از بین بردن سرطان در صورت امکان است. درمان ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا ترکیبی از این موارد باشد. زمانی که سرطان پیشرفته است و احتمالاً این درمان‌ها فایده‌ای ندارند، پزشک روی تسکین علائم (مراقبت تسکینی) تمرکز می‌کند تا سرطان را تا حد امکان کنترل کند.
انواع درمان سرطان پانکراس
یکی از درمان‌های سرطان پانکراس، جراحی‌های پیشرفته است. عمل‌های مورد استفاده در افراد مبتلا به سرطان پانکراس عبارتند از:
جراحی برای تومورهای پانکراس
اگر سرطان در سر لوزالمعده قرار داشته باشد. پزشک عمل جراحی به نام روش ویپل (پانکراتیکودئودنکتومی) را در نظر می‌گیرد. روش ویپل از نظر فنی یک عمل دشوار برای برداشتن سر پانکراس است. اولین قسمت روده کوچک (اثنی عشر)، کیسه صفرا، بخشی از مجرای صفراوی و غدد لنفاوی مجاور قسمت‌های سر پانکراس هستند. در برخی شرایط ممکن است بخشی از معده و روده بزرگ نیز برداشته شود. جراح قسمت‌های باقی‌مانده از لوزالمعده، معده و روده‌ها را دوباره به هم متصل می‌کند تا به فرد امکان هضم غذا را بدهد.
جراحی برای تومورهای بدن و دم پانکراس
جراحی برداشتن سمت چپ (بدن و دم) پانکراس را پانکراتکتومی دیستال می‌نامند. جراح همچنین ممکن است نیاز به برداشتن طحال را داشته باشد.
جراحی برای برداشتن کل پانکراس
در برخی افراد، ممکن است نیاز به برداشتن کل پانکراس باشد. به این عمل پانکراتکتومی کامل می‌گویند. فرد می‌توانید بدون لوزالمعده به طور نسبتاً طبیعی زندگی کند اما به انسولین و جایگزینی آنزیم مادام‌العمر نیاز دارد.
در هر یک از این جراحی‌ها خطر خونریزی و عفونت وجود دارد. بعد از جراحی برخی افراد حالت تهوع و استفراغ دارند. بعد هر .دام از این جراحی‌ها فرد چندین روز را در بیمارستان سپری خواهد کرد و سپس در خانه بهبود خواهد یافت.
شیمی درمانی
شیمی درمانی از داروها برای کمک به کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این داروها را می‌توان به داخل رگ تزریق کرد یا به صورت خوراکی مصرف کرد. ممکن است یک داروی شیمی درمانی یا ترکیبی از آنها دریافت کنید. شیمی درمانی همچنین می‌تواند با پرتودرمانی ترکیب شود. شیمی‌درمانی معمولاً برای درمان سرطانی استفاده می‌شود که فراتر از پانکراس به سایر اندام‌ها گسترش نیافته است. در مراکز پزشکی تخصصی، این ترکیب قبل از جراحی برای کمک به کوچک شدن تومور استفاده می‌شود. گاهی اوقات پس از جراحی برای کاهش خطر عود سرطان پانکراس نیز استفاده می‌شود.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند پرتوهای ساخته شده از اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. ممکن است قبل یا بعد از جراحی سرطان، درمان‌های پرتودرمانی، اغلب همراه با شیمی درمانی، دریافت کنید. یا زمانی که سرطان با جراحی قابل درمان نباشد، پزشک ترکیبی از درمان‌های پرتودرمانی و شیمی درمانی را توصیه می‌کند. پرتودرمانی معمولاً از دستگاهی می‌آید که در اطراف فرد حرکت می‌کند و تابش را به نقاط خاصی از بدن او هدایت می‌کند (تابش پرتو خارجی). در مراکز پزشکی تخصصی، پرتودرمانی ممکن است در حین جراحی (اشعه حین عمل) انجام شود.
کلام آخر
اگر هریک از علائمی را که در ابتدا ذکر کردیم داشتید بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. تا آزمایشات برای تشخیص سرطان انجام شود. هرچه زودتر سرطان تشخیص داده شود به تبع درمان بهتر و کامل‌تری خواهید داشت.
