درمان مولتیپل میلوما : بررسی انواع جدید ترین روش ها

مولتیپل میلوما نوعی سرطان است که سلول‌های سفید خاصی از خون که سلول‌های پلاسما نامیده می‌شوند، را در مغز استخوان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این شرایط می‌تواند باعث شود افراد احساس ناراحتی و خستگی مفرط کنند. همچنین می‌تواند بر استخوان‌ها و سایر اندام‌های آن‌ها مانند کلیه‌ها تأثیر بگذارد.
انجمن سرطان آمریکا تخمین می‌زند که در ایالات متحده، پزشکان در سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۹۳۲۰ مرد و ۱۵،۶۰۰ زن را با مولتیپل میلوما تشخیص دهند. محققان به طور مستمر در حال کار بر روی روش‌های درمانی جدید برای افزایش امید به زندگی در افراد مبتلا به این بیماری هستند.

درمان مولتیپل میلوما از روزهایی که شیمی‌درمانی تنها راه درمان بود، مسیر طولانی را طی کرده است. امروزه، درمان‌های بیشتری نسبت به گذشته وجود دارد. پزشکان اکنون می‌توانند بر اساس تشخیص و نیازهای منحصربه‌فرد هر شخص، یک طرح درمانی را برای هر شخص تنظیم کنند. گزینه‌ها ممکن است شامل شیمی‌درمانی با پیوند سلول‌های بنیادی، داروهای ایمونوتراپی، درمان‌های هدفمند و ترکیبات دارویی جدید باشد.
در این مقاله گزینه‌های مختلف درمان میلوما از جمله شیمی‌درمانی و سایر داروها، پیوند مغز استخوان و پرتودرمانی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به دنبال تشخیص میلوما چندگانه، چشم‌انداز احتمالی فرد را بررسی می‌کند.

مولتیپل میلوما چیست؟

مولتیپل میلوما نوعی سرطان است که سلول‌های پلاسمای بیمار را تغییر می‌دهد. این سلول‌های تخصصی به طور معمول در مغز استخوان قرار دارند و نقش اساسی در سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کنند.
اگر فردی مبتلا به میلوما چندگانه باشد، سلول‌های تغییریافته و سرطانی در مغز استخوان جمع می‌شوند، این بدان معنی است که فضای کافی برای سلول‌های خونی سالم وجود ندارد. سلول‌های سرطانی به‌جای ساخت آنتی‌بادی‌هایی که فرد را از حمله میکروب‌ها محافظت می‌کنند، پروتئینی غیرطبیعی به نام ایمونوگلوبولین مونوکلونال یا پروتئین مونوکلونال (پروتئینM)ایجاد می‌کنند.
پزشکان ممکن است هنگام آزمایش خون برای یک بیماری دیگر، افزایش پروتئین‌های M را پیدا کنند. پزشک همچنین ممکن است بر اساس علائم فرد مشکوک شود که کسی مبتلا به مولتیپل میلوما باشد.
اگرچه دلایل خاصی برای ابتلا به مولتیپل میلوما وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این بیماری بیشتر در مردان، سیاه‌پوستان و افراد ۴۵ ساله و بالاتر دیده می‌شود.

شیمی‌درمانی

هنگام درمان مولتیپل میلوما، پزشکان معمولاً از شیمی‌درمانی برای آماده‌سازی بدن برای پیوند سلول‌های بنیادی استفاده می‌کنند.
شیمی‌درمانی نوعی درمان قدرتمند است که سلول‌هایی با تقسیم و تکثیر سریع مانند سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. بااین‌حال، سلول‌های سالم که به‌سرعت رشد می‌کنند نیز ممکن است به اهداف شیمی‌درمانی تبدیل شوند. این شامل سلول‌های مغز استخوان، دستگاه گوارش، سیستم تولیدمثل و فولیکول‌های مو است.
هنگامی‌که شیمی‌درمانی به سلول‌های سالم آسیب می‌رساند، می‌تواند عوارض جانبی متفاوتی ایجاد کند، از جمله:

• زخم دهان
• ریزش مو
• تهوع و استفراغ
• ازدست‌دادن اشتها
• اسهال یا یبوست

افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند همچنین ممکن است به‌عنوان یک عارضه جانبی در درمان، تعداد سلول‌های خون کمی‌داشته باشند. داشتن تعداد سلول‌های خونی کم به معنای افزایش خطر ابتلا به عفونت در فرد است. این افراد به‌راحتی کبود می‌شوند و خونریزی کرده، احساس خستگی می‌کنند و ممکن است نفس تنگی داشته باشند. با تکمیل درمان فرد، بیشتر عوارض شیمی‌درمانی از بین می‌رود.

استروئیدها

استروئیدها یک درمان ضروری برای تمام مراحل مولتیپل میلوما هستند. در دوزهای بالا، استروئیدها می‌توانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. این داروها همچنین می‌توانند سلول‌های سفید خون را از رفتن به مناطق آسیب‌دیده، ناشی از بیماری متوقف کنند، در نتیجه التهاب را کاهش داده و درد و فشار را تسکین می‌دهند.
برخی از عوارض جانبی استروئیدها عبارت‌اند از:

• افزایش وزن
• قند خون بالا
• تغییر روحیه
• مشکلات خواب

استفاده طولانی‌مدت از استروئید ممکن است سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده و استخوان‌ها را ضعیف کند. بااین‌حال، این عوارض جانبی اغلب با پایان درمان استروئید از بین می‌روند.

داروهای اصلاح‌کننده استخوان

افراد مبتلا به میلوما ممکن است دچار ضعف استخوان شوند، این موضوع ممکن است باعث شود استخوان‌های فرد به‌راحتی شکسته شوند. داروهای اصلاح‌کننده استخوان به نام بی فسفونات‌ها می‌توانند به تقویت استخوان‌ها و کند شدن روند ضعف کمک کنند. این داروها همچنین می‌توانند سطح درد را کاهش دهند.
یک عارضه جانبی نادر اما شدید داروهای اصلاح‌کننده استخوان، استئونکروز فک است. این داروها می‌توانند استخوان فک را از بین ببرند و زخمی باز ایجاد می‌کنند که قابل بهبود نیست. زخم باز می‌تواند منجر به عفونت شود و برخی از افراد نیز دچار ریزش دندان در این ناحیه می‌شوند.
یکی از راه‌های جلوگیری از این امر رعایت بهداشت دهان و دندان و درمان فوری عفونت‌های دندان یا لثه است.

پیوند مغز استخوان

استاندارد مراقبت از بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما شامل ترکیبی از شیمی‌درمانی با دوز بالا و پیوند مغز استخوان است. پیوند مغز استخوان اغلب به این معنی است که فرد برای مدت طولانی بدون بیماری باقی می‌ماند.
این‌که یک فرد کاندید مناسبی برای پیوند مغز استخوان باشد یا نه به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله سن و مرحله میلوما. افراد به طور مکرر قبل از پیوند مغز استخوان شیمی‌درمانی می‌کنند که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و عفونت می‌شود. برخی دیگر از عوارض جانبی پیوند مغز استخوان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تهوع و استفراغ
• خستگی
• زخم‌های دهان
• تعداد پلاکت پایین
• تعداد گلبول‌های قرمز پایین
• اسهال

پرتودرمانی

در پرتودرمانی از اشعه‌ای استفاده می‌شود تا به سلول‌های مولتیپل میلوما آسیب برسد و از رشد آن‌ها جلوگیری شود. پرتودرمانی نه‌تنها می‌تواند مولتیپل میلوما را درمان کند، بلکه می‌تواند عوارض ناشی از بیماری استخوان را نیز کاهش دهد.
مانند شیمی‌درمانی، پرتودرمانی می‌تواند به برخی سلول‌های طبیعی آسیب برساند، به‌خصوص سلول‌هایی که به‌سرعت تقسیم می‌شوند. بااین‌حال، اکثر سلول‌های سالم به طور کامل از اثر پرتودرمانی بهبود می‌یابند.
برخی از عوارض جانبی پرتودرمانی شامل خستگی و کاهش اشتها است. همچنین ممکن است یک فرد در اطراف ناحیه درمان تا حدودی حساسیت و تحریک داشته باشد.

چشم‌انداز

پزشکان نمی‌توانند مولتیپل میلوما را درمان کنند. زمان‌هایی وجود دارد که ممکن است موقتاً از بین رفته باشد، اما سرطان معمولاً برمی‌گردد. برای بعضی از افراد، مولتیپل میلوما ممکن است بدون علائم باشد و به‌آرامی پیشرفت کند. پاسخ مناسب به درمان اولیه می‌تواند منجر به چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای شود.
حتی وقتی درمان به پایان رسید، آزمایش‌های پیگیری منظم برای نظارت بر عود بیماری ضروری است. میزان بقای ۵ ساله برای بیماری میلوما در سال‌های ۲۰۱۰–۲۰۱۶ ۹/۵۳ درصد بود. این میزان به طور مداوم در حال افزایش است.

خلاصه

مولتیپل میلوما نوعی سرطان است که سلول‌های پلاسمای مغز استخوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. گزینه‌های درمانی زیادی برای مولتیپل میلوما وجود دارد.
استاندارد مراقبتی ترکیبی از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است. در بیشتر موارد، درمان شامل ترکیبی از چندین روش درمانی و دارویی است.
مولتیپل میلوما هیچ درمانی ندارد، اما افراد می‌توانند بهبود پیدا کنند. افراد در دوره بهبودی باید برای پیگیری عود بیماری، آزمایش پیگیری منظمی داشته باشند.

منبع