شاید برای بسیاری از شما این سؤال ایجاد شده باشد تفاوت گرید و استیج در سرطان در چیست؟ در واقع استیج یا مرحله سرطان اندازه تومور و میزان گسترش آن از جایی که منشأ گرفته است را توصیف میکند. گرید یا درجه ظاهر سلول‌های سرطانی را توصیف میکند. متخصصان، از آزمایش‌های تشخیصی مانند بیوپسی و آزمایش‌های تصویربرداری برای تعیین گرید و استیج سرطان استفاده می‌کنند. تشخیص درجه‌بندی و مرحله‌بندی به پزشکان و بیماران کمک میکند تا بفهمند سرطان چقدر جدی است و یک برنامه درمانی را متناسب با شرایط بیمار تشکیل دهند.
در این مقاله می خوانید :
درجه یا گرید سرطان
زمانی که سلول های بدن را زیر میکروسکوپ قرار می‌دهیم،سلول‌ها و بافت‌های سرطانی در مقایسه با سلول‌های سالم غیرطبیعی به نظر می‌رسند. هرچه ظاهر سلول‌ها به حالت طبیعی نزدیک باشد، گرید سرطان پایین تر است یعنی سلول‌های سرطانی که بیشتر شبیه سلول‌ها و بافت‌های سالم به نظر می‌رسند، تومورهایی با درجه پایین هستند. سلول‌های سرطانی با درجه‌های بالا، تهاجمی‌تر هستند. تقسیم بندی گرید سرطان بین یک تا چهار است .با این حالا برخی سرطان ها گرید بندی خاص خود را دارند به عنوان مثال درجه بندی سرطان سینه خاص است. این درجه بندی عبارت است از:
- درجه ۱: سلول ها و بافت های توموری بیشتر شبیه سلول ها و بافت های سالم هستند. اینها تومورهای خوب تمایز یافته نامیده می شوند و درجه پایین در نظر گرفته می شوند.
- درجه ۲: سلول ها و بافت ها تا حدودی غیر طبیعی هستند و به آنها با تمایز متوسط می‌گویند. اینها تومورهای درجه متوسط هستند.
- درجه ۳: سلول ها و بافت های سرطانی بسیار غیر طبیعی به نظر می رسند. این سرطان ها با تمایز ضعیف در نظر گرفته می شوند، زیرا دیگر ساختار یا الگوی معماری ندارند. تومورهای درجه ۳ درجه بالا در نظر گرفته می شوند.
- درجه ۴: این سرطان‌های تمایز نیافته دارای غیرطبیعی‌ترین سلول‌ها هستند. اینها بالاترین درجه هستند و معمولاً سریع‌تر از تومورهای درجه پایین رشد و گسترش می‌یابند.
استیج سرطان
درحالی‌که گرید سرطان ظاهر سلول ها و بافت های سرطانی را توصیف می کند، استیج سرطان توضیح می‌دهد که تومور اولیه چقدر بزرگ است و تا چه اندازه سرطان در بدن بیمار گسترش یافته است. در واقع استیج سرطان، میزان پیشرفت سرطان را تعیین میکند. چندین سیستم استیج بندی مختلف وجود دارد. بسیاری از این استیج بندی‌ها، برای انواع خاصی از سرطان‌ها ایجاد شده‌اند. برخی از آن را نیز می‌توان عمومی معرفی کرد و برای توصیف چندین نوع سرطان استفاده کرد.
متداول ترین روش سطح بندی
۰ :نشان می‌دهد که سرطان از جایی شروع شده است (درجا) و گسترش نیافته است
I : سرطان کوچک است و به جای دیگری گسترش نیافته است
II: سرطان رشد کرده است، اما گسترش نیافته است
III: سرطان بزرگتر است و ممکن است به بافت های اطراف و/یا غدد لنفاوی (بخشی از سیستم لنفاوی ) گسترش یافته باشد.
مرحله IV : سرطان از جایی که شروع شده به حداقل یک عضو دیگر بدن گسترش یافته است. همچنین به عنوان سرطان “ثانویه” یا “متاستاتیک” شناخته می شود.
استیج سرطان با سیستم TNM
یکی دیگر از ابزارهای رایج تعیین استیج سرطان، سیستم TNM است که مخفف عبارت Tumor, Node, Metastasis است. هنگامی که سرطان بیمار با TNM تعیین استیج می‌شود، یک عدد به دنبال هر حرف خواهد آمد. این عدد نشان‌دهنده وسعت بیماری در هر دسته است. استاندارهای سیستم TNMعبارتند از:
تومور اولیه (T)
TX :تومور اصلی قابل‌اندازه‌گیری نیست.
T0: تومور اصلی را نمی‌توان یافت.
T(is) یاT in situ :تومور هنوز در محدوده غدد طبیعی است و نمی تواند متاستاز دهد.
T1، T2، T3، T4:به‌اندازه یا وسعت تومور اصلی اشاره دارد. هر چه عدد بعد از T بیشتر باشد، تومور بزرگتر یا بیشتر در بافت های مجاور رشد کرده است.Tها ممکن است برای ارائه جزئیات بیشتر تقسیم شوند، مانند T3a و T3b.
غدد لنفاوی منطقه ای (N)
مایع لنفاوی سلول های سیستم ایمنی را به سراسر بدن منتقل می کند. غدد لنفاوی ساختارهای کوچک لوبیایی شکل هستند که به حرکت این مایع کمک می کنند. در صورت گسترش سرطان، ابتدا به غدد لنفاوی مجاور و از طریق آن گسترش می یابد.
NX:سرطان غدد لنفاوی مجاور را نمی‌توان اندازه‌گیری کرد.
N0:در غدد لنفاوی مجاور سرطان وجود ندارد.
N1، N2، N3 :به تعداد و محل غدد لنفاوی حاوی سرطان اشاره دارد. هر چه عدد بعد از N بیشتر باشد، غدد لنفاوی حاوی سرطان بیشتر است.
متاستاز دوردست (M)
متاستاز به معنای گسترش سرطان به سایر قسمت‌های بدن است. در متاستاز دور دست به دنبال این هستیم که سرطان تا کجا پیش روی کرده است. ین پیشروی میتواند تا کل بدن نیز ادامهداشته باشد.
MX:متاستاز قابل اندازه گیری نیست یعنی تازه شروع به پیشروی کرده است.
M0 :سرطان به سایر قسمت‌های بدن سرایت نکرده است و هنوز داخل همان اندامی است که در آن شکل‌گرفته است.
M1:سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش‌یافته است.
نحوه تشخیص استیج و گرید سرطان
معاینات فیزیکی برای برخی از سرطان‌ها و نگاه‌کردن یا احساس قسمتی از بدن درگیر، میتواند به پزشکان اطلاعاتی در مورد میزان پیشرفت سرطان بدهد. برای تشخیص دقیق‌تر و علمی‌تر نیازمند انجام آزمایشات و تصویربرداری‌های زیر هستیم:
- سونوگرافی
- سی‌تی‌اسکن
- اشعه ایکس
- MRI
- اسکن PET
- بیوپسی به منظور جمع‌آوری نمونه
توجه داشته باشید که
درصورتی‌که سرطان در شما تشخیص داده شود، ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای تعیین میزان پیشرفت، از شما بخواهند که انجام دهید. تعیین گرید و استیج سرطان امری ضروری است. انجام این آزمایش‌ها به پزشکان کمک میکند تا اندازه سرطان، گسترش آن و بهترین گزینه‌های درمانی را تعیین کنند.
