هورمون‌ها و پروتئین‌ها مواد ساخته شده توسط بدن هستند که به کنترل نحوه عملکرد انواع خاصی از سلول‌ها کمک می‌کنند. به عنوان مثال، برخی از قسمت‌های بدن برای عملکرد صحیح به هورمون‌های جنسی مانند استروژن، تستوسترون و پروژسترون وابسته هستند. برخی از سرطان‌ها برای رشد به هورمون‌ها بستگی دارند. به همین دلیل، گاهی اوقات درمان‌هایی که هورمون‌ها را مسدود یا تغییر می‌دهند، می‌توانند به کاهش یا توقف رشد این سرطان‌ها کمک کنند. درمان سرطان با هورمون درمانی یا درمان غدد درون ریز نامیده می‌شود. هورمون درمانی بیشتر برای درمان انواع خاصی از سرطان سینه و سرطان پروستات استفاده می‌شود. قصد داریم در این مقاله به بررسی عوارض هورمون درمانی بپردازیم.
هورمون درمانی به طور معمول برای درمان علائم یائسگی و محافظت از سلامت طولانی مدت استفاده می‌شود. هورمون درمانی (HT) برای درمان علائم یائسگی استفاده می‌شود. سن، سابقه پزشکی خانوادگی، سابقه پزشکی شخصی و شدت علائم یائسگی عواملی هستند که بر تصمیم فرد برای انجام هورمون درمانی تأثیر می‌گذارند. بهتر است قبل از انجام هورمون درمانی با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات HT، اشکال مختلف HT و سایر درمان‌های جایگزین صحبت کنید.
در این مقاله می خوانید :
هورمون درمانی (HT) چیست؟
وقتی یائسه می‌شوید، تخمدان‌هایتان دیگر سطوح بالایی از استروژن و پروژسترون تولید نمی‌کنند. تغییرات در این سطوح هورمونی می‌تواند علائم ناراحت کننده‌ای ایجاد کند. علائم رایج یائسگی عبارتند از:
- گْرگرفتگی
- تعریق شبانه و یا گْرگرفتگی سرد
- خشکی واژن، ناراحتی در حین رابطه جنسی
- احساس نیاز به ادرار کردن (فوریت ادراری)
- مشکل در خواب (بی‌خوابی)
- نوسانات خلقی، افسردگی خفیف یا تحریک پذیری
- خشکی پوست، خشکی چشم یا خشکی دهان
هورمون درمانی (HT) برای افزایش سطح هورمون و تسکین برخی از علائم یائسگی استفاده می‌شود. اینکه آیا باید درمان HT را در نظر بگیرید یا نه، بحثی است که باید با پزشک خود داشته باشید. مصرف HT فواید و خطرات زیادی برای سلامتی دارد. همچنین هورمون درمانی سرطان که به آن درمان هورمونی یا غدد درون ریز نیز گفته می‌شود. با درمان هورمونی یائسگی (HT) که به تجویز هورمون‌های مکمل برای کمک به تسکین علائم یائسگی اشاره دارد، متفاوت است.
انواع هورمون درمانی (HT)
دو نوع اصلی هورمون درمانی (HT) وجود دارد:
استروژن درمانی
در این روش استروژن به تنهایی مصرف می‌شود. پزشکان اغلب دوز کم از استروژن را به عنوان قرص یا پچ هر روز تجویز می‌کنند. استروژن همچنین می‌تواند به صورت کرم، حلقه واژینال، ژل یا اسپری تجویز شود. باید کمترین دوز استروژن مورد نیاز را برای تسکین علائم یائسگی یا پیشگیری از پوکی استخوان مصرف کنید.
استروژن پروژسترون درمانی یا پروژستین (EPT)
در این شکل از HT دوزهای استروژن و پروژسترون را با هم ترکیب می‌کند. مصرف استروژن بدون پروژسترون خطر ابتلا به سرطان آندومتر (پوشش داخلی رحم) را افزایش می‌دهد. در طول سال‌های باروری، سلول‌های آندومتر در طول قاعدگی ریزش می‌کنند. وقتی آندومتر دیگر ریزش نکند، استروژن می‌تواند باعث رشد بیش از حد سلول‌ها در رحم شود. این وضعیت می‌تواند منجر به سرطان شود.
پروژسترون با نازک کردن آندومتر خطر ابتلا به سرطان آندومتر (رحم) را کاهش می‌دهد. اگر پروژسترون مصرف می‌‌کنید، بسته به نحوه مصرف هورمون درمانی، امکان دارد خونریزی ماهانه داشته باشید یا اصلاً خونریزی نداشته باشید. خونریزی ماهانه را می‌توان با مصرف مداوم پروژسترون و استروژن با هم کاهش داد و در برخی موارد از بین برد.
اگر رحم خود را در آورده‌اید یا هیسترکتومی انجام داده‌اید، معمولاً نیازی به مصرف پروژسترون ندارید. این نکته مهمی است زیرا استروژن مصرفی به تنهایی خطرات طولانی مدت کمتری نسبت به HT دارد و از ترکیبی از استروژن و پروژسترون استفاده می‌کند.
تاموکسیفن
تاموکسیفن یک هورمون درمانی موثر است که برای درمان سرطان پستان گیرنده هورمونی مثبت استفاده می‌شود. می‌تواند خطر عود سرطان را تا حد زیادی کاهش دهد. برخی افراد تاموکسیفن را برای کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه مصرف می‌کنند. داروهای خوراکی روزانه سلول‌های سرطانی را از استفاده از استروژن و پروژسترون برای رشد و گسترش باز می‌دارند.
عوارض هورمون درمانی چیست؟
هورمون درمانی دارای عوارض جانبی است. شایع‌ترین عوارض جانبی عبارتند از:
- خونریزی نا مرتب ماهانه
- لکه بینی نامنظم
- حساسیت سینه
- نوسانات خلقی
عوارض جانبی کمتر رایج هورمون درمانی عبارتند از:
- سردرد (از جمله میگرن).
- تغییر رنگ پوست (لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه).
- افزایش تراکم سینه که تفسیر ماموگرافی را دشوارتر می‌کند.
- گرگرفتگی.
- خشکی واژن که می‌تواند منجر به مقاربت دردناک شود.
سایر علائم مشکل ساز یائسگی، مانند تعریق شبانه و پوست خشک و خارش است.
چه کسانی نباید هورمون درمانی (HT) داشته باشند؟
هورمون درمانی (HT) معمولاً در موارد زیر توصیه نمی‌شود:
- کسانی که سرطان سینه یا سرطان آندومتر داشته باشند.
- افرادی که خونریزی غیر طبیعی واژن داشته باشید.
- فردی که لخته خون داشته باشد
- بیمارانی که سابقه سکته مغزی، حمله قلبی داشته‌اند.
- مادران باردار.
- بیماری کبدی داشته یاشید.
چگونه می‌توان عوارض جانبی هورمون درمانی را کاهش داد؟
در بیشتر موارد، عوارض جانبی خفیف هستند و نیازی به توقف HT ندارند. اگر علائم فرد را آزار دهد، باید از پزشک خود در مورد تنظیم دوز یا شکل HT برای کاهش عوارض جانبی سوال کنید. همچنین هیچ وقت بدون مشورت با پزشک خود تغییری در داروهای خود ایجاد نکنید یا مصرف آن را قطع نکنید.
کلام آخر
برای تعیین اینکه آیا هورمون درمانی گزینه درمانی مناسبی برای شماست، با پزشک خود در مورد علائم فردی و خطرات سلامتی خود صحبت کنید. مشاوره را در طول سال های یائسگی خود ادامه دهید. همانطور که محققان در مورد هورمون درمانی و سایر درمان های یائسگی بیشتر می‌آموزند، توصیه‌ها امکان دارد تغییر کند. این مشاوره به شما کمک می‌کند تا بتوانید بهترین درمان را داشته باشید.
